تبیین جامعه‌شناختی رابطه اعتماد اجتماعی و مدارای اجتماعی مبتنی بر نظریه ساختاربندی گیدنز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان

2 استاد گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

3 استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

زندگی در اجتماع امروزی با وجود اندیشه‌ها و رفتارهای متفاوت، مستلزم احترام، رعایت حقوق دیگران، همزیستی مسالمت‌آمیز و مدارا است. این مقاله با استفاده از نظریه‌ی ساختاربندی گیدنز به دنبال بررسی رابطه‌ی اعتماد اجتماعی و مدارای اجتماعی می‌باشد. گیدنز در نظریه‌ی ساختاربندی معتقد است به همان اندازه که عامل برای انجام امور خود نیازمند ساخت است، ساخت نیز برای ایجاد و بقای خود نیازمند عامل است. جهت بررسی این رابطه، داده‌های مورد نیاز با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه و با انتخاب نمونه‌ی 600 نفری از جوانان 18 تا 29 ساله‌ی شهر اصفهان به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبی بدست آمد. یافته‌های تحقیق نشان داد متغیر اعتماد اجتماعی و ابعاد آن به ترتیب 64 و 46 درصد از واریانس متغیر مدارای اجتماعی را تبیین می‌کند؛ بنابراین می‌توان گفت متغیر اعتماد اجتماعی و ابعاد آن در حد بالایی توان تبیین واریانس متغیر مدارای اجتماعی را دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Sociological Explanation of the Relationship between Social Trust and Social Tolerance Based on Giddens’ Structuration Theory

نویسندگان [English]

  • Vajihe Jalaeian Bakhshande 1
  • Vahid Ghasemi 2
  • mohammad taghi iman 3
1 University of Isfahan
2 University of Isfahan, member of faculty of Litrature
3
چکیده [English]

In the theory of structuration, Giddens believes that structures facilitate the actions and also can not be reproduced without the agencies. The assumption of this study is that social trust and its dimensions (basic, interpersonal and institutional) can be affect social tolerance and its dimensions (structuration, expectations of the structure and expectations of the agency). The data obtained by using survey method and questionnaires with stratified random sampling (based on age, gender and area of residence) of 600 young people aged 18 to 29 in Isfahan. The results showed that 64% of variance of social tolerance explained by social trust and this variable has a high explanatory power. Social trust effect on social tolerance was also statistically significant (05/0 ≥ p). Respectively 62, 69 and 63 percent of social tolerance' dimensions variance explained by social trust. As a whole, the dimensions of social trust explained 46 percent of social tolerance variance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Trust
  • Social Tolerance
  • Structure Theory
  • Giddens
آزادارمکی، تقی (1389). نظریه‌های جامعه‌شناسی، چاپ ششم، انتشارات سروش. ##
آقابخشی، حبیب­اله؛ فریدون، کامران و نصیرپور، مجید (1390). "شناخت عوامل اجتماعی مؤثر بر سطح تحمل اجتماعی در شهر سراب"، فصلنامه‌ی پژوهش اجتماعی، سال چهارم، شماره‌ی 10. ##
ادیبی­سده، مهدی؛ رستگار، یاسر و بهشتی، سید صمد (1391). "مدارای اجتماعی و ابعاد آن"، فصلنامه‌ی رفاه ‌اجتماعی، سال سیزدهم، شماره‌ی 50. ##
الیوت، آنتونی و ترنر، برایان (1390). برداشت‌هایی در نظریه‌ی اجتماعی معاصر، ترجمه­ی فرهنگ ارشاد، چاپ اول، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان. ##
امیرکافی، مهدی (1375). ‌اعتماد اجتماعی، پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده‌ی علوم انسانی و روانشناسی. ##
بهشتی، سید صمد و رستگار، یاسر (1392). "تبیین جامعه‌شناختی مدارای اجتماعی و ابعاد آن در بین اقوام ایرانی"، مسائل اجتماعی ایران، سال چهارم، شماره‌ی 2. ##
پارکر، جان (1388). ساخت­یابی، ترجمه‌ی حسین قاضیان. تهران: نشر نی. ##
ترکارانی، مجتبی (1389). "بررسی وضعیت مدارای اجتماعی در لرستان"، جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران (تحقیقات علوم اجتماعی ایران)، سال اول، شماره‌ی 3. ##
توحیدفام، محمد و حسینیان امیری، مرضیه (1388). "تلفیق کنش و ساختار در اندیشه‌ی گیدنز، بوردیو و‌ هابرماس و تأثیر آن بر جامعه‌شناسی جدید"، پژوهشنامه‌ی علوم سیاسی، سال چهارم، شماره‌ی 3. ##
جهانبگلو، رامین (1384). موج چهارم، چاپ چهارم، تهران: نشر نی. ##
چلبی، مسعود (1381). جامعه‌شناسی نظم، تهران: نشر نی. ##
چلبی، مسعود و امیرکافی، مهدی (1383). "تحلیل چندسطحی انزوای اجتماعی"، مجله‌ی جامعه‌شناسی ایران، دوره‌ی 5، شماره‌ی 2. ##
حسین­زاده، علی­حسین؛ زالی­زاده، مسعود و زالی­زاده، محسن (1393). "بررسی جامعه‌شناختی ابعاد مدارای اجتماعی با تأکید بر ویژگی‌های شخصیتی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز)"، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و ششم، شماره‌ی پیاپی (60). شماره‌ی 4. ##
دفتر طرح‌های ملی (1383). پیمایش ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان، موج اول، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. ##
ریتزر، جورج (1389). مبانی نظریه‌ی جامعه‌شناسی معاصر و ریشه‌های کلاسیک آن، ترجمه‌ی شهناز مسمی‌پرست، تهران: نشر ثالث. ##
ریتزر، جورج (1374). نظریه‌ی جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی. ##
زین­آبادی، مرتضی (1387). تئوری‌ها و نظریات مربوط به‌ اعتماد اجتماعی در جامعه، پژوهشنامه‌ی اعتماد اجتماعی، پژوهشکده‌ی تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، شماره‌ی 16. ##
ساعی ارسی، ایرج (1390). آنتونی گیدنز، جامعه‌شناس زمان محور، تهران: نشر دانژه. ##
سراج­زاده، حسین؛ شریعتی، سارا و صابر، سیروس (1383). "بررسی رابطه‌ی میزان دینداری و انواع آن با مدارای اجتماعی"، مجله‌ی علوم اجتماعی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. ##
سیدمن، استیون (۱۳۹۲). کشاکش آراء در جامعه‌شناسی، ترجمه‌ی هادی جلیلی، تهران: نشر نی. ##
شارع­پور، محمود و عسکری، علی (1388). "گونه­شناسی مدارا و سنجش آن در میان دانشجویان دانشکده‌های علوم اجتماعی دانشگاه تهران و علامه طباطبایی"، فصلنامه‌ی تحقیقات فرهنگی، دوره‌ی دوم، شماره‌ی 8. ##
شریفی، سمیرا (1392). سنجش مدارای اجتماعی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین شهروندان ساکن تهران، پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه ‌الزهرا. ##
علمداری، جهانگیر (1385). روش­شناسی نظریه‌های جدید در سیاست (اثبات‌گرایی و فرا اثبات‌گرایی)، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه‌ی انتشارات و چاپ. ##
علی‌زاده، محمدجواد (1388). مطالعه‌ی مدارای اجتماعی و رابطه‌ی آن با سرمایه‌ی فرهنگی در بین افراد 50-15 ساله‌ی شهر همدان، پایان­نامه‌ی کارشناسی ارشد، همدان: دانشگاه بوعلی سینا. ##
غفاری، غلامرضا و نوابی، میثم (1388). "تبیین گستره و شعاع اعتماد اجتماعی در کاشان"، دانشنامه‌ی علوم اجتماعی، دوره‌ی 1، شماره‌ی 2. ##
کیویستو، پیتر (1380). اندیشه‌های بنیادی در جامعه‌شناسی، ترجمه­ی منوچهر صبوری، چاپ دوم، تهران: نشر نی. ##
گلابی، فاطمه و رضایی، اکرم (1392). "بررسی تأثیر مشارکت اجتماعی بر مدارای اجتماعی در بین دانشجویان"، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره‌ی دوم، شماره‌ی 1. ##
گلابی، فاطمه؛ حاجیلو، فتانه و امین­پور، فرشته (1391). زبان، هویت و مدارای اجتماعی، سلسله مقالات همایش دو زبانگی (چالش‌ها و راهکارها)، اراک، دانشگاه پیام نور شازند. ##
گیدنز، آنتونی (1384). پیامدهای مدرنیت، ترجمه‌ی محسن ثلاثی، تهران، نشر مرکز. ##
گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص، ترجمه­ی ناصر موفقیان، تهران، نشر نی. ##
گیدنز، آنتونى (1388). چشم‏اندازهاى جهانى، ترجمه­ی محمدرضا جلایى‏پور، تهران: نشر نو. ##
مارش، دیوید و استوکر، جری (1378). روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه‌ی امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران، پژوهشکده­ی مطالعات راهبردی. ##
محمدی اصل، عباس (1388). نظریه‌های جامعه‌شناسی، چاپ اول، انتشارات جامعه‌شناسان. ##
مقدس، علی­اصغر و قدرتی، حسین (1383). "نظریه­ی ساختاری شدن آنتونی گیدنز و مبانی روش­شناختی آن"، مجله­ی علوم اجتماعی دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. ##
مقتدایی، فاطمه (1389). بررسی و سنجش میزان مدارای اجتماعی و عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر آن، پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، اهواز: دانشگاه شهید چمران. ##
ویلیامز، برنارد (1377). "آیا مدارا فضیلتی محال است؟"، مجله­ی کیان، شماره­ی 45. ##
ویلیامز، برنارد (1383). "تساهل: آیا فضیلتی غیر ممکن است؟"، در مجموعه مقالات تساهل، گردآورنده: دیوید هید، ترجمه­ی پژوهشکده­ی مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده­ی مطالعات راهبردی. ##
 
Dusche, M. (2002). “Liberal tolerance between people(s)”, Paper presented at the International, Intercultural and Interdisciplinary Conference on “Tolerance in the Context of Interculturality and Globalisation”, Department of German and Russian, University of Mumbai, India##
Giddens, A. (1984). The Constitution of Society: Outline of the Theory of Structuration, Cambridge: Polity press. ##
King, P. (1976). Toleration, London: Geore Allen & Unwin. ##
Lee, F. (2013). “Tolerated One Way but Not the Other”: Levels and Determinants of Social and Political Tolerance in Hong Kong. Published online on Springer. ##
McKinnon, C. & Castiglione, D. (2003). Introduction: reasonable tolerance, In: The Culture of Toleration in Diverse Societies, McKinnon c. and Castiglione, D. (ed.) UK: Manchester University Press. ##
Oberdiek, H. (2001). Tolerance: Between forbearance and acceptance. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ##
Peffley M and Rohrschneider R (2003). “Democratization and political tolerance in seventeen countries: A multilevel model of democratic learning”, Political Research Quarterly. No. 56(3): 243–257. ##
Robinson, J., Witenberg, R. T., & Sanson, A. (2001). “The socialization of tolerance”, In M. Augoustinos & K. J. Reynolds (Eds.), Understanding prejudice, racism, and social conflict (pp. 73–88). Guildford, Surrey: Biddles. ##
Sullivan JL and Transue JE (1999). “The psychological underpinnings of democracy: A selective review of research on political tolerance, interpersonal trust, and social capital”, Annual Review of Psychology, No. 50: 625–650. ##
Van der Noll J., Poppe, E. and Verkuyten, M. (2010). “Political tolerance and prejudice: Differential reactions toward Muslims in the Netherlands”, Basic and Applied Social Psychology. No. 32(1): 46–56. ##
Van Doorn, M. (2014). “The nature of tolerance and the social circumstances in which it emerges”, Current Sociology review. Vol 62(6): 905-927. ##
Verkuyten M. (2007). “Tolerance of Muslim beliefs and practices: Age related differences and context effects”, International Journal of Behavioral Development, No. 31(5): 467–477. ##
Vogt, W. Paul (1997). Tolerance and Education: Learning to Live with Diversity and Difference. London: sage. ##
Welch, M. et al. (2001). "Determinants and Consequences of Social Trust". Department of Sociology, University of Notre Dame, Notre Dame, Indiana. The definitive version is available online at http://www.blackwell-synergy.com/toc/soin/75/4. ##
Widmalm, S. (2005). “Trust and Tolerance in India: Findings from Madhya Pradesh and Kerala”, India Review, vol.4, No .3##
Witenberg, R. T. & Butrus, N. (2013). “Some Personality Predictors of Tolerance to Human Diversity: The Roles of Openness, Agreeableness, and Empathy”, Journal of Australian Psychological Society, No. 65, p 220-235. ##