گفتمان توسعه در جنبش دانشجویی ایران – مطالعه موردی دفتر تحکیم وحدت-

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای جامعه شناسی اقتصاد و توسعه دانشگاه فردوسی مشهد

2 گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد

3 گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 استادیار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد – ایران - مشهد

چکیده

هدف این مقاله بررسی گفتمان توسعه در جنبش دانشجویی و به‌طور مشخص دفتر تحکیم وحدت است. نظر به نقش تاریخی و ماهوی جنبش دانشجویی، بررسی گفتمانی آن در حوزه مفاهیم سرنوشت‌ساز مانند توسعه به‌عنوان یک کل منسجم حائز اهمیت است. در این پژوهش بیانیه‌ها و مصاحبه‌هایی از اعضای تأثیرگذار دفتر تحکیم وحدت، با روش تحلیل گفتمان تلفیقی فرکلاف و لاکلا وموف موردبررسی قرار گرفت. تحلیل گفتمان انتقادی با توجه به تمرکزش بر گفتمان از منظر نشانه شناختی قدرت و تغییرات سیاسی و اجتماعی سطح جامعه، در این تحقیق کاربرد دارد. نتایج نشان می‌دهد گفتمان دفتر تحکیم را می‌توان در سه دوره دهه 60 تا اویل دهه 70، دهه 70 و دهه 80 تقسیم‌بندی کرد. در دوره اول رویکرد وابستگی به توسعه دیده می‌شود، عدم حضور دال توسعه چشمگیر است، ارزش محوری آن اسلام فقاهتی است و شکل مطلوب دولت، حکومت متعهد به اسلام است و مردم در قالب امت اسلامی دیده می‌شوند. دوره دوم، رویکرد سوسیال‌دمکراسی به توسعه دیده می‌شود، توسعه سیاسی مورد تأکید است و ارزش محوری آن جامعه مدنی و قانون‌گرایی است و شکل مطلوب دولت در آن مردم‌سالاری دینی است و مردم به‌صورت شهروندان دارای حق نگریسته می‌شوند. دوره سوم، نگرش به توسعه با رویکرد لیبرالیسم قرابت دارد و توسعه فرهنگی و اجتماعی مورد تأکید است و ارزش محوری آن مقاومت مدنی و شکل مطلوب دولت جمهوری‌ است. در این دوره مردم به‌عنوان شهروندانی دارای کنش تأثیرگذار در نظر گرفته می‌شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The discourse of development in Iran's student movement - a case study of Tahkeem Vahdat

نویسندگان [English]

  • HODA DAVARY 1
  • Ahmadreza Asgharpour Masouleh 2
  • Mahdi Kermani 3
  • Rohollah Eslami 4
1 PhD student in Sociology of Economics, Ferdowsi University of Mashhad
2 Assistant Professor of Department of Social Sciences, Ferdowsi University Of Mashhad (FUM)
3 Department of Social Sciences, Faculty of letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad. Mashhad, Iran.
4 Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad - Iran - Mashhad
چکیده [English]

The purpose of this article is to examine the approach to the discourse of development in the student movement and specifically the office of Tahakim Vahdat. Considering the historical and substantive role of the student movement, it is important to examine its discourse in the field of crucial concepts such as development as a coherent whole. In this research, the statements and interviews of the influential members of Tahkeem Vahdat office were analyzed with Farclough's critical discourse analysis method. The results show that the discourse of Tahikam Office can be divided into three periods: the 60s to the early 70s, the 70s, and the 80s.In the first period, the approach of dependence on development can be seen, the absence of the sign of development is remarkable, its central value is Islamic jurisprudence, and the desired form of government is the government committed to Islam, and the people are seen in the form of the Islamic Ummah. In the second period, the social democratic approach to development is seen, political development is emphasized, and its central value is civil society and rule of law, and the desired form of government is religious democracy, and people are viewed as citizens with rights. In the third period, the approach to development is similar to the approach of liberalism, and cultural and social development is emphasized, and its central value is civil resistance and the desired form of republican government. In this period, people are considered as active citizens

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse analysis
  • Development
  • tahkim vahdatT
  • student movement