احساس بیگانگی: مدل‌سازی و اندازه‌گیری برای فضاهای شهری اهواز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار گروه برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

3 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

جدایی مادی و معنوی شهروندان از فضاها و مکان‌های شهری موجب ایجاد احساس بیگانگی از فضاهای شهر می‌شود. در این پژوهش سعی شده است به شناسایی ابعاد متفاوت احساس بیگانگی در فضاهای شهری پرداخته شود و مدلی مفهومی از ساختار این احساس در فضای شهر ارائه گردد. در این مطالعه از روش پژوهش آمیخته اکتشافی متوالی، با رویکرد نظریه برخواسته از داده‌ها استفاده شده است. در فاز کیفی پژوهش ابتدا مؤلفه‌های اساسی احساس بیگانگی استخراج شدند، و مدل مفهومی از احساس بیگانگی در شهروندان ارائه گردید. سپس به کمک تحلیل عاملی تأییدی سلسله مراتبی داده‌های تجربی گرداوری شده با ساختار مفهومی برازش داده شد. جامعه آماری پژوهش شهروندان اهواز بودند که به کمک نمونه‌گیری طبقه‌ای 610 نفر از شهروندان اهواز در پژوهش مشارکت کردند. مدل مفهومی ارائه شده با پنج عامل احساس دلبستگی به فضا، احساس ناکارامدی فضا، احساس سرزندگی در فضا، احساس ناامنی در فضا، و احساس بی‌هویتی در فضا تعریف شد. نتایج کمی نشان داد که مدل پیشنهادی برازش مناسب با داده‌های تجربی دارد و روایی ساختاری آن مطلوب است. تحلیل گروه‌های چند‌گانه روی جنسیت نشان داد ضرایب ساختاری و ضرایب همبستگی برای زنان و مردان متفاوت عمل می‌کنند. پژوهشگران ایده‌پردازی مفهوم احساس بیگانگی در فضای شهری را به صورت چند بعدی، که‌ مبتنی بر بی‌هویتی، ناامنی، ناکارامدی، و عدم سرزندگی می‌باشد را راهبردی و مفید می‌دانند و به و برنامه‌ریزان شهری توصیه می‌کنند به این احساس و عوامل علّی و زمینه‌ای ایجاد آن در طراحی فضاهای شهری و سیساست‌گذاری‌های کلان‌شهری توجه کنند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Modellin and Measuring the Alienation Feeling in the Ahvaz Urban Space

نویسندگان [English]

  • Maryam azadbakht 1
  • Saeed Amanpour 2
  • Mustafa mohammadi 2
  • Mojtaba Jahanifar 3
1 PhD Student of Geography and urban planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Associate Professor, Department of Urban Planning, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
3 Assistant Professor in Educational Assessment Department of Education, Faculty of Education and Psychology Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

The material and spiritual separation of citizens from urban spaces creates an alienation feeling from the city. In this research, an attempt has been made to identify different dimensions of alienation feeling in urban spaces. This research has a practical purpose, and the sequential exploratory mixed method, with the grounded theory approach. In the qualitative phase, the basic components of the alienation feeling were extracted, and a conceptual model of alienation feeling in space was presented. Then, with the hierarchical confirmatory factor analysis, the collected data were fitted with the conceptual structure. Ahvaz citizens was used for the research population, and with stratified sampling, 610 Ahvaz citizens participated. The presented conceptual model is defined by five factors: the attachment to space feeling, the ineffectiveness of space feeling, the liveliness in space feeling, the space insecurity feeling, and the lack of identity in space feeling. Quantitative results showed that the proposed model has a good fit with the experimental data and its structural validity is favourable. The analysis of gender multiple groups showed that structural coefficients and correlation coefficients work differently for women and men. Researchers consider it strategic and useful to conceptualize the alienation feeling in the urban space in a multi-dimensional way, which is based on a lack of identity, insecurity, inefficiency, and lack of vitality, and they advise urban planners to consider this feeling and its causal factors and pay attention to the context of its creation in the urban space design and metropolitan policies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sense of Alienation
  • City Space
  • Structural Modeling
  • Ahvaz City

مراجع

Adhami, J. (2018). “Factors affecting social and cultural alienation among students of Islamic Azad University, Sanandaj Branch”, Iranian Social Issues, 9th year, issue 1, spring and Summer, pp. 5-27. (Persian).
Bacon, D. R., Sauer, P. L., & Young, M. (1995). Composite Reliability in Structural Equations Modeling. Educational and Psychological Measurement, 55(3), 394-406. https://doi.org/10.1177/ 0013164495055003003.
Bin Bishr, A. (2019). Happy Cities Agenda, Global Happiness and Wellbeing Policy Report 2019, Chapter 7: 112-139.
Carmen, M. (2020). “The more-than-human right to the city: A multispecies reevaluation”, Journal of Urban Affairs, Published online: 03 Apr 2020.
Cortina, J. M. (1993). "What is coefficient alpha? An examination of theory and applications", Journal of Applied Psychology, 78(1), 98–104. https://doi.org/10.1037/0021-9010.78.1.98.
Feldt, L. S., & Brennan, R. L. (1989). Reliability. In Educational measurement, 3rd ed. (pp. 105–146). American Council on Education.
Goussous, J., & Tayoun, L. (2020). “A Holistic Approach to Slum Reduction: Finding Gaps in Cairo’s ‘How-to-Deal’model with International Collected Experience”, Cities & Health, 31(4), 1-15.
Halek, M., Holle, D., & Bartholomeyczik, S. (2017). "Development and evaluation of the content validity, practicability and feasibility of the Innovative dementia-oriented Assessment system for challenging behaviour in residents with dementia", BMC Health Services Research, 17(1), 554. https://doi.org/ 10.1186/ s12913-017-2469-8.
Hashem Sahan, A. (2021). “Alienation in the urban structure and its impact on the individualand society”, Journal of Legal, Ethical and Regulatory Issues. (Persian).
Hurubeana, A. (2113). Gender Equality Policies, Social Citizenship and Democratic Deficit in the Post-communist Romanian Society - Lumen International Conference Logos Universality.
Kline, R. B., & Little, T. D. (2016). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford Press.
Lacasse, Y.; Godbout, C.; & Series, F. (2002). "Health-related quality of life in obstructive sleep apnoea", European Respiratory Journal, 19(3), 499. https://doi.org/10.1183/09031936.02.00216902.
Madanipour, A., Shucksmith, M., & Brooks, E. (2021). “The concept of spatial justice and the European Union’s territorial cohesion”, European Planning Studies, 1-18.
Mendonca, R., Roebeling, P., Martins, F., Fidelis, T., Teotonio, C., Alves, H., & Rocha, J. (2020). Assessing Economic Instruments to Steer Urban Residential Sprawl, Using a Hedonic Pricing Simulation Modelling Approach. Land Use Policy, 92, 104458.
Mirzahossein, S.; Ahmadi, M.; Zaker Haghighi, K. (2021). “Assessment of livability based on variables of sense of belonging to place (case study: Region 1 of Tehran metropolis)”, Research on the Geography of Urban Planning, Vol. 9, Issue 2. pp. 361-385. (Persian).
Mulaik, S. A. (2009). Linear causal modeling with structural equations. Chapman & Hall/CRC.
Mulaik, S. A. (2010). Foundations of factor analysis. Chapman & Hall-CRC.
Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2016). A Beginner’s Guide to Structural Equation Modeling : Fourth Edition. Taylor and Francis. https://public.ebookcentral.proquest.com/choice/publicfullrecord.aspx? p=4443646.
Seeman, M. (1959). “On the Meaning of Alienation”, American sociological Review, 24: 783-791.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2019). Using multivariate statistics. Pearson. http://queens.ezp1.qub.ac.uk/ login?url=http:// ebookcentral.proquest.com/lib/qub/detail.action?docID=5581921.
Yousefi, A.; Mohammadi, F.; Mirzaei, A. (2018). “Forms of urban alienation in the view of urban sociologists”, Sociological Studies, Vol. 52, Issue 2: pp. 481-504. (Persian).
Zayari, K.; Torkamanniya, N. (2019). “Evaluating women use of urban transport system (Case study: 6th. district of Tehran)”, Urban - Regional Studies and Research Journal, Vol. 5, No. 19, pp. 149-168. (Persian).
توسعه اجتماعی
دوره 19، شماره 1 - شماره پیاپی 74
دوره 19، شماره 1، پاییز 1403
آذر 1403
صفحه 127-156

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار