کارکردهای اجتماعی– فرهنگی آیین های عزاداری ماه محرم از دیدگاه اقوام آذری و لر ساکن تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی فرهنگی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه تاریخ و تمدن اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 گروه مردم شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

این مقاله باهدف شناسایی کارکردهای اجتماعی – فرهنگی عزاداری ماه محرم موردپژوهش قرار گرفته است. روش پژوهش حاضر کیفی و در آن تلفیقی از رویکرد نظری، ساخت‌گرا - کارکردگرایی و تفسیری استفاده شده است. جامعه آماری شامل هیئت‌های مذهبی قوم‌های آذری و لر ساکن شهر تهران و فعالان هیئت‌های عزاداری بودند تا جایی که 20 نفر (10 نفر قوم لر و 10 نفر قوم آذری) جامعه نمونه با روش مصاحبه کیفی انتخاب و داده‌ها با روش تحلیل محتوا تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته‌ها نشان داد که شباهت‌های (مشارکت، کنش متقابل، همبستگی و همدردی) آیین‌های عزاداری ماه محرم اقوام ایرانی آذری و لر دارای بعد و شکل اجتماعی هستند و در رفتارهای افراد شرکت‌کننده مشارکت عمومی و همبستگی کامل وجود دارد و این‌گونه رفتارها کنش‌های مشترک را ایجاد می‌کند که در طول زمان آن را از فردیت خارج ساخته و شکل جمعی بخشیده است و شباهت غالب آن هم‌زمانی و بویایی آیین‌ها است. همچنین، تفاوت‌های (شیوه‌ها، روش‌ها، باورهای مذهبی) آیین‌های عزاداری نشان می‌دهد که برگزاری آیین‌های عزاداری دو قوم موردبررسی دو تفاوت عمده دارد: الف) تفاوت در شیوه و روش عزاداری: استفاده از نوع ابزار و ادوات که آذری‌ها از چوب و قمه در دسته شاه حسین واحسین؛ ولی لرها از ساز چمر و طبل و سنج استفاده می‌کنند؛ ب) نوع باورهای مذهبی: آذری‌ها به تعدد هیئت‌ها به لحاظ گستردگی و تنوع آن معتقدند؛ اما لرها معمولاً تمرکزگرا هستند و به همین لحاظ مثلاً تعداد هیئت‌های لر نسبت به تعداد آذری‌ها در تهران بسیار محدود می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Socio-cultural functions of Muharram mourning rituals from the perspective of Azeri and Lor tribes living in Tehran

نویسندگان [English]

  • Yasin Salimi 1
  • Seyed Mohammad Saghafi 2
  • Mohammad Homayoun Sepehr 3
1 Department of Cultural Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Islamic History and Civilization, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Department of Anthropology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The mourning of the Azeri and lore ethnicities with common sociological features has socio-cultural functions. therefore; This article has been researched with the aim of identifying the socio-cultural functions of Muharram mourning of these two peoples. What are the similarities and differences between the mourning rituals of Muharram of the Iranian tribes (Azeri and lore) and what are their functional commonalities? The most important question that has been researched is the construction of a combination of theoretical approach. Orientalism and functionalism have been used and the research method is qualitative. The statistical population is the religious delegations of Azeri and lore ethnic groups living in Tehran and the activists of mourning delegations so that 20 people (10 lore ethnic and 10 Azeri ethnic group) The content was selected by qualitative interview method and the data were analyzed by content analysis. In response to the question - What are the similarities (participation, interaction, solidarity and sympathy) of Muharram mourning rituals of Iranian Azeri and lore tribes? The mourning methods and practices of the mentioned tribes show that they have a social dimension and form and there is public participation and full solidarity in the behaviors of the participants and such behaviors create common actions that over time take it out of individuality. It has given a collective form and shape, and its predominant similarity is the synchronicity and smell of the religions. Methods, religious beliefs)

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mourning ritual
  • Azeri tribes
  • Lore tribes
  • socio-cultural function
  • religious beliefs