مرور نظام‌مند و فراتحلیل کیفی مطالعات پژوهشی حوزه مهاجرت‌های بین‌المللی با رویکرد توسعه محور آمارتیاسن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه الزهرا تهران، تهران، ایران

2 دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه الزهرا تهران، تهران، ایران

10.22055/qjsd.2023.36485.2387

چکیده

مهاجرت در کنار تولد و مرگ و میر، از عوامل اصلی تغییر و تحول جمعیت است. از آنجایی که نیروی انسانی، سرمایه اصلی هر کشور محسوب می‌شود، کاهش یا افزایش نیروی متخصص و سرمایه انسانی می‌تواند مسیر، سرعت و تحولات توسعه در کشور را تحت تأثیر قرار دهد. این پژوهش، با استفاده از روش فراتحلیل کیفی، با هدف بررسی، طبقه‌بندی و مقایسه نتایج تجربی مطالعات حوزه مهاجرت تلاش می‌کند، نقاط قوت و ضعف این آثار را نمایان سازد و با رویکرد قابلیت آمارتیاسن، وضعیت مهاجرت‌های بین‌المللی در کشور را مورد تحلیل قرار دهد. جمع‌بندی تحلیلی و همچنین ارائه تحلیل جامعه‌شناسانه با رویکرد توسعه محور برای نهادهای برنامه‌ریز اجتماعی و سیاسی از دیگر اهداف تحقیق است. به منظور انجام فراتحلیل 50 مقاله علمی ـ پژوهشی چاپ شده در نشریات معتبر، با موضوع مهاجرت‌های بین‌المللی در بازه زمانی 1399-1383 به منظور تحلیل مهاجرت‌های بین‌المللی نیز از رویکرد قابلیت آمارتیاسن بهره بردیم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که با وجود کمیت بالای مطالعات در این حوزه، آثار یاد شده از نظر کیفی و روش‌شناختی دارای ضعف‌های جدی هستند. از سوی دیگر طبق نتایج مطالعات بررسی شده، مهم‌ترین عوامل خروج سرمایه انسانی از کشور، را می‌توان در عدم آزادی در چهار حوزه اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جستجو کرد. از دیدگاه سن، مهاجرت استراتژی را فراهم می‌کند که شخص خود را از عدم آزادی‌ها در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در جامعه مبدأ رها و آزاد کند و آزادی‌های واقعی را در مقصد جستجو کند. در حالیکه در مسیر توسعه، حفظ سرمایه انسانی و عاملیت آزاد و ماندگار به مثابه موتور توسعه عمل می‌کند و این عاملیت نه تنها عنصر قوام‌بخش توسعه است بلکه به تقویت انواع دیگر عاملیت‌های آزاد کمک می‌کند و منجر به تسریع این روند خواهد شد. افزایش مهاجرت بالفعل و تمایل به مهاجرت (بالقوه) اختلالی جدی در روند توسعه کشور را به همراه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Systematic Review and Qualitative Meta-Analysis of Research Studies in the Field of International Migration with Amartyasen Development-Oriented Approac

نویسندگان [English]

  • Elham Arabpour 1
  • Marziyeh Mousavi 2
1 PhD student of Sociology, Al-Zahra University of Tehran, Tehran, Iran
2 Associate Professor, Department of Sociology, Al-Zahra University, Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

This study, using qualitative meta-analysis method, with the aim of reviewing, classifying and comparing the experimental results of migration studies, tries to highlight the strengths and weaknesses of these works and analyzes the situation of international migration in the country with the Amartyasen capability approach. Put. In order to perform meta-analysis of 50 scientific research articles published in prestigious journals, on the subject of international migration in the period 2004-2020 in order to analyze international migration, we also used the capability approach. According to the results of the studies, the most important factors for the outflow of human capital from the country can be found in the lack of freedom in four areas: economic, political, social and cultural. From the perspective of age, migration provides a strategy to free oneself from the lack of freedoms in the economic, political and social spheres in the society of origin and to seek real freedoms in the destination. While in the path of development, the preservation of human capital and free and sustainable agency acts as the engine of development, and this agency is not only a consolidating element of development, but also helps to strengthen other types of free agency and leads to accelerate this The trend will be. Increased actual migration and the desire to migrate will cause a serious disruption in the development process of the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • International Migration
  • Development
  • Aging Approach
  • Meta-Analysis

مراجع

Babaei, A., Y.; Firouzjaian, A., Asghar (2008). “Sociological analysis of factors affecting lawlessness”, Police Science Quarterly, 11th Vol., No. 4, 7-58. (Persian).
Bilecen, B. (2014). International Student Mobility and Transnational Friendships, Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Bilecen, B., Gamper, M., And Miranda J., Lubbersc (2018). The missing link: Social network analysis in migration and transnationalism, Social Networks, Vol. 53 , 1–3.
De Haas, H. (2009). “International migration and regional development in Morocco: a review”, Journal of Ethnic and Migration Studies, Vol. 35, 1571-1593.
De Haas, H. (2010). “Migration transitions: a theoretical and empirical inquiry into the developmental drivers of international migration”, International Migration Institute, Vol. 24, 1-49.
Ershad, F. (2001). “Theoretical foundations of brain drain according to the formation of its different patterns in current conditions”, Iranian Journal of Sociology, Vol. 3, No. 5, 43-60. (Persian).
Esmail-Zadeh, A., Zakersalehi, Gh. (2013). “Study of migration of scientific elites in Iran”, strategic studies of sports and youth, Vol. 13, No. 26, 1-29. (Persian).
Fan, X. & et. al. (2011). “Brain drain and technological relationship between skilled and unskilled labor: brain gain or brain loss?”, J. Popul Econ, Vol. 24, 1980-1989.
Gold, S. J., (2001). “Gender, class, and network: social structure and migrationpatterns among transnational Israelis”, Glob. Netw. Vol. 1, 57–78.
Hagen-Zanker, J. (2008). Why do people migrate? A review of the theoretical literature (M9PRA Paper No. 28197). University Library of Munich, Germany.
https://news.gallup.com/poll/245255/750-million-worldwide-migrate.aspx.
Iran Migration Yearbook (2019). Iran Migration Observatory (Policy Research Institute of Sharif University of Technology), Tehran: Presidency, Science and Technology Vice-Chancellor, Communication and Information Center, Danesh Banyan Fanawar. (Persian).
Juran, S. (2016). “International migration seen through the lens of Amartya Sen’s capability approach”, Migration Policy Practice A Bimonthly Journal for and by plicymakers worldwide, Vol. 6, No. 2, April–May.
 Lahsaizadeh, A. A. (1989). Theories of Migration, Shiraz: Navid Publications. (Persian).
Lee, E. S. (1966). ATheory of Migration. Demography. Avaliable at www.elsevier.com.
Lukaszewska-Bezulska, J. (2020). The Role of Social Capital in Labour-Related Migrations: the Polish Example, Journal of International Migration and Integration, https://doi.org/10.1007/s12134-020-00776-z.
 Lynch, J. & Kaplan, G. (1997). “Understanding How Inequality in the Distribution of Income Effect Health”, Journal of Health Psychology, No 2: 101-120.
Massey, D. S., Arango, J., Hugo, G., Kouaouci, A., Pellegrino, A., & Taylor, J. E. (1993). “Theories of international migration: A review and appraisal”, Population and Development Review, 19(3), 431–466.
 Massey, Douglas S., Luin P. Goldring, and Jorge Durand. (1994). “Continuities in Transnational Migration: An Analysis of 19 Mexican Communities”, American Journal of Sociology, 99:1492–533.
 Massey, Douglas S., Rafael Alarco´n, Jorge Durand, and Humberto Gonza lez (1987). Return to Aztlan: The Social Process of International Migration from Western Mexico. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
 Mohei Eddin, M. (2009). Social theories of migration: Critical analysis and attempt to develop referential framework. Unpublished Manuscript, Egypt, Partners in Development for Research, Consulting and Training.
Mohseni Tabrizi, A.; Adel, M. (2016). “Investigation of social psychological factors affecting the tendency of faculty members of Tehran universities to migrate abroad”, Journal of the Iranian Demographic Association, Vol. 2, No. 4, 70-98. (Persian).
Qhazi Tabatabai, M.; Vedadhir, A. A. (2010). Meta-analysis in social and behavioral researches, Tehran: Sociologists. (Persian).
Raheshkhor, M., Rafiyan, M. and E., Amini (2011). Social Research, Vol. 5, No. 6, 75-92. (Persian).
Sadeghi, R.; Ghafari, Gh. and M. Rezaei (2017). “Investigating the effect of social capital on the desire to emigrate from Iran”, Demographic Studies Quarterly, Vol. 4, No. 2, 83-108. (Persian).
Sen, A. (2002). Development as freedom, translated by Hossein Raghofer, Tehran: Kavir. (Persian).
Sheikhi, M. T. (1993). Basics of Demography, Tehran: Safir Publishing. (Persian).
 Stark, O. (1991). The Migration of Labor. Cambridge, Mass.: Basil Blackwell.
Tavakkol, M.; Erfan-Manesh, I. (2014). “The integrated approach of the sociology of science to elite migration with an emphasis on Iranian society”, Science and Technology Policy Quarterly, Vol. 7, No. 2, 83-100. (Persian).
Todaro, M. (1991). Economic Development in the Third World, translated by Gholam Ali Farjadi, Tehran: Program and Budget Organization. (Persian).
Vertovec, S. (2007). Superdiversity and its implications. Ethn. Racial Stud. 30 (6),1024–1054.
Waldinger, R. (2004). Networks and niches. The continuing significance of ethnicconnections. In: Loury, G.C., Modoom, T., Teles, S.M. (Eds.), Ethnicity, SocialMobility, and Public Policy. Comparing the USA and UK. Cambridge UniversityPress, New York, 342–362.
WWW. Migration Data portal.Org.
Zakersalehi, Gh. (2016). “Meta-analysis of studies conducted in the field of attracting elites and preventing their migration”, Iranian Sociological Association Journal, Vol. 8, No. 1, 81-101. (Persian).
Zanjani, H. (2001). Migration, Tehran: Smet Publications. (Persian).
Zweig, D., Siu Fung, C., Han. D. (2008). “Redefining the brain drain, china's & diaspora option”, science technology and society: 13(1), 1-33.
توسعه اجتماعی
دوره 17، شماره 2 - شماره پیاپی 66
دوره 17، شماره 2، زمستان 1401
بهمن 1401
صفحه 209-252

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار