بررسی رابطه میان شاخص‌های حکمرانی خوب و امنیت انسانی در ایران: مطالعه موردی 1400-1392

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی مسائل ایران، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

3 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

4 استادیارگروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

حکمرانی خوب که از شاخص‌هایی همچون ثبات سیاسی و کارایی دولت برخوردار است، از مهم‌ترین موضوعاتی است که در چند دهه اخیر در علم سیاست مطرح شده و ارتباط تنگاتنگی با سایر موضوعات مطرح از جمله امنیت انسانی دارد. نکته قابل توجه در این‌باره اهمیت نقش دولت در تحقق حکمرانی خوب و نسبت آن با امنیت انسانی است. بر این اساس هدف اصلی در این پژوهش بررسی رابطه بین حکمرانی خوب و امنیت انسانی در ایران در سال‌های 1400-1392 است. روش تحقیق در این مقاله از نوع توصیفی ـ پیمایشی می‌باشد و با بهره‌گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی صورت پذیرفته است. جامعه آماری شامل اساتید، دانش‌آموختگان و دانشجویان دکتری و کارشناسی ارشد گرایش‌های رشته علوم سیاسی و رشته روابط بین‌الملل می‌باشد. از جامعه آماری فوق بر اساس فرمول کوکران، تعداد 384 نفر  به روش تصادفی ساده مورد پرسش قرار گرفتند. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده نیز از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری مرتبط با ماهیت پژوهش استفاده گردیده است. نتایج حاکی از آن است که میزان ثبات و پایداری رژیم سیاسی و احتمال استمرار حیات آن (17.74)، تنش‌های قومی و درگیری‌های داخلی (15.29)، توانایی دولت در سیاست‌گذاری (14.03)، شیوه انتقال قدرت در سطح بالای نخبگان سیاسی (13.54)، وقوع جنگ و بحران‌های فراروی کشورها (13.41)، قابلیت، صلاحیت و شایستگی کارگزاران نظام (13.22) از بین گویه‌های دو شاخص حکمرانی خوب، بیشترین تأثیر را بر امنیت انسانی طی دوره مذکور داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the Relationship between the Indicators of Good Governance and Human Security in Iran: Case Study of 2013-2021

نویسندگان [English]

  • saeed darabnia 1
  • Hossein Karimifard 2
  • Jahanbakhsh Moradi 3
  • Ali Bakhtiyarpour 4
1 Ph.D. student of political science of Iranian issues, Ahvaz branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
2 Associate Professor, Department of Political Science, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran
4 Assistant Professor, Department of Political Science, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Good governance, which has indicators such as political stability and government efficiency, is one of the most important issues raised in political science in the last few decades and is closely related to other issues such as human security. The important thing about this is the importance of the government's role in realizing good governance and its relationship with human security. Based on this, the main goal of this research is to investigate the relationship between good governance and human security in Iran in the years 2013-2021. The research method in this article is of descriptive-survey type and it was done by using library studies and field investigations. Based on Cochran's formula, 384 people were questioned by a simple random method from the above statistical population. Also, spss software and statistical tests related to the nature of the research have been used to analyze the collected data. The results indicate that the degree of stability and stability of the political regime and the possibility of its continued life (17.74), ethnic tensions and internal conflicts (15.29), the ability of the government to make policies (14.03), the way of transferring power at the top level of the political elite (13.54), The outbreak of war and crises facing countries (13.41), the capability, competence and competence of system agents (13.22) among the two indicators of good governance have had the greatest impact on human security during the mentioned period.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Good Governance
  • Human Security
  • Political Stability
  • Government Efficiency and Effectiveness
برجس، پیتر، (1396). بررسی‌های جدید امنیت، ترجمه علیرضا طیب، تهران: نشر امیرکبیر.
تاجبخش، شهربانو و درودی، مسعود (1397). "مفهوم امنیت انسانی و ابعاد سیاست‌گذارانه آن"، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست‌گذارانه عمومی، دوره هشتم، شماره 28، پاییز.
دهقانی فیروزآبادی، جلال و سرخیل، بهنام (1393). "رفتارهای حمایت‌گرانه و امنیت انسانی؛ با تأکید بر رویکرد اسلامی"، فصلنامه سیاست جهانی، دوره سوم، شماره دوم، تابستان.
ذاکریان، مهدی و همکاران (1397). "چالش‌های امنیت انسانی در پرتو حق بر سلامت و بهداشت عمومی"، دوفصلنامه فقه و حقوق اسلامی، سال دهم، شماره 18، بهار و تابستان.
روحانی، حسن (1392). برنامه، اصول کلی و خط مشی دولت روحانی، قابل دسترسی در لینک: https://www.isna.ir/news/92051408247/.
روحانی، حسن (1396). دوباره ایران برنامه دولت دوازدهم آزادی و امنیت؛ آرامش و پیشرفت، تهران: نشر دفتر ریاست جمهوری.
رهامی، روح‌الله (1395)، امنیت انسانی و دولت: رهایی از ترس، رهایی از نیاز در دولت اجتماعی توسعه‌گرا، تهران: نشر میزان.
رهبر، عباسعلی و سوری، فرزاد (1395). "دولت و مدل امنیت سیاسی مطلوب در جامعه دینی"، فصلنامه دولت‌پژوهی، سال دوم، شماره پنجم، بهار.
زارعی، مجتبی و آرایی، وحید (1400). "واکاوی و نقد الگوی حکمرانی خوب؛ تبیین حکمرانی اسلامی مبتنی بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران"، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، دوره دهم، شماره دوم، تابستان.
زاهدی‌وفا، محمدهادی و همکاران (1398). "تبیین و رتبه‌بندی شاخص‌های کارایی و اثربخشی دولت در اقتصاد اسلامی"، دو فصلنامه علمی مطالعات اقتصاد اسلامی، سال 12، شماره اول، پاییز و زمستان.
سامتی، مرتضی و همکاران (1390). "تحلیل تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر شاخص توسعه انسانی مطالعه موردی: کشورهای جنوب شرقی آسیا"، فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، سال اول، شماره چهارم، پاییز.
سایت روزنامه دنیای اقتصاد، (14/05/1400). نگاهی به مهم‌ترین دستاوردهای دولت روحانی، قابل دسترسی در لینک زیر https://donya-e-eqtesad.com/.
سمیعی اصفهانی، علیرضا و همکاران (1400). "تبیین ابعاد و مؤلفه‌های رویکرد امنیتی دولت روحانی بر اساس نظریه مکتب کپنهاگ"، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، دوره 10، شماره 39، زمستان.
شریف‌زاده، فتاح و قلی‌پور، رحمت‌الله (1382). "حکمرانی خوب و نقش دولت"، فصلنامه فرهنگ و مدیریت، سال اول، شماره چهارم، پاییز و زمستان.
شریفی طرازکوهی، حسین و مصطفی‌لو، جواد (1395). "مبانی هنجاری دکرین امنیت انسانی"، فصلنامه آفاق امنیت، شماره 33، زمستان.
شیهان، مایکل (1388). امنیت بین‌الملل، ترجمه جلال دهقانی فیروزآبادی، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
صادقی، شهریار (9/7/1400). "بررسی شاخص‌های اقتصاد کلان در دوره ریاست جمهوری حسن روحانی"، قابل دسترسی در لینک https://www.eghtesadnews.com.
صفریان، روح‌الله و همکاران (1398). "الگوی حکمرانی خوب و توسعه اقتصادی در ایران و ترکیه 2006 تا 2017"، فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، دوره 11، شماره دوم، زمستان.
طاهری، شمیم (5/5/1398). "مصادیق ناکارآمدی دولت از دیدگاه علم اقتصاد چیست؟"، قابل دسترسی در لینک https://www.tejaratefarda.com/.
عبداللهی، مهدی (21/12/1399). "میراث روحانی برای دولت 1400"، روزنامه فرهیختگان، قابل دسترسی در لینک:
قصوری، شکوفه و قاسمی غنچه‌نازی، مهرنوش (1399). "برآورد مقدار مصرف کالاهای اساسی در کشور: 1400-1390"، تهیه و تدوین در مرکز آمار ایران.
کر، پائولین (1388). امنیت انسانی، در مایکل شیهان، امنیت بین‌الملل، ترجمه جلال دهقانی فیروزآبادی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
کریمی مله، علی (1391). "تأملی نظری در نسبت حکمرانی خوب و امنیت ملی"، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 15، شماره چهار، زمستان.
مرادی، محمد و دیگران (1396). "مطالعه و مقایسه پاسخگویی مالی دولت در چهار دوره ریاست جمهوری پس از انقلاب اسلامی با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی"، نشریه مدیریتی، دوره نهم، شماره دوم، تابستان.
مکوندی، فواد و همکاران (1397). "ادراک شهروندان از شاخص‌های ثبات سیاسی و جابجایی سیاسی در حکمرانی خوب، بر اساس مؤلفه‌های بومی سازمان‌های خدمات شهری ایران مطالعه موردی: سازمان‌های دولتی استان خوزستان"، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 16، شماره چهارم، زمستان.
نجات‌پور، مجید و یزدان‌پناه، محمد (1397). "مفهوم امنیت انسانی و رابطه آن با امنیت ملی"، فصلنامه پژوهشنامه اندیشه معاصر، سال اول، شماره اول، تابستان.
نظری، علی اشرف و سازمند، بهاره (1389). "توسعه و امنیت انسانی: امنیت انسانی به­عنوان محور توسعه"، دوفصلنامه پژوهش سیاست، سال 12، شماره 28، بهار و تابستان.
نودیجه، حسین علی و دیگران (1400). "تحلیل سیاست‌های اقتصاد سیاسی دولت‌های پس از انقلاب اسلامی بر مبنای الگوی حکمرانی خوب؛ مطالعه موردی دولت حسن روحانی"، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی، سال 12، شماره 49، زمستان.
یزدان‌فام، محمود (1391). دولت‌های شکننده و امنیت انسانی، تهران: نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی.
Adger, Neil, and et. al, (2021). “Human security of urban migrant populations affected by length of residence and environmental hazards”, Journal of Peace research, Vol. 58, Issue 1.
Akl, A. (2021). Global Governance v/s COVID-19: a human security approach, open political science, Vol. 4.
Fukuda, S. and Messineo, C. (2011). Human Security, Internayional Affairs at the New School.   
Gasper, D. (2014). “Human Security Analysis as a Framework for Value-Oriented Governance – the example of climate change”, International Journal of Social quality, Vol. 4, No. 2.
Howe, B. (2013). Human Security and good Governance, in Protection and Promotion of human security in East Asia, Palgrave Macmillan.
Kaufmann, D. and Kraay, A. (2007). Governance indicators: where are we, where should we be going, the World Bank?
Lautensach, A. and Lautensach, S. (2020). Human security in world affairs: problems and opportunities, Press books by BCcampus & University of Northern British Columbia.
Maxwell, S. (1994). Food security: a post-modern perspective, Institute of development studies, October.
Oxford Dictionary (2021). Governance, available at: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/governance.
Reveron, Derek and et. al, (2018). Human and National Security Understanding Transnational Challenges, London: routledge publications.
UNDP (1994). Human Development Report 1994, New Dimensions of human Security, available at: https://hdr.undp.org/content/human-development-report-1994.
World Bank Book (1999). Governance and Development, Washington DC, available at: https://elibrary. worldbank. org/ doi/ abs/10.1596/0-8213-2094-7.
World Bank (2012). Governance Data: Web-Interactive Inventory of Datasets and Emprical Tools, Washington DC. Available at: http://www.worldbank.org.