مطالعه جامعه‌شناختی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر شکاف نسلی: مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 استاد بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

3 استادیار بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

10.22055/qjsd.2022.30428.1998

چکیده

شکاف نسلی به معنی وجود تفاوت‌های دانشی، گرایشی و رفتاری مابین دو نسل جوانان و بزرگسالان به خصوص در بعد هویتی؛ بطور وسیع‌تری در ساختارهای اجتماعی و فرهنگی هر جامعه‌ای را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. به نحوی که هویت، احساس تعلق خاطر به فرهنگ، ارزش و فرهنگ بومی در نسل‌ها که موجبات همبستگی اجتماعی یک جامعه را مهیا می‌سازد سبب تفاوت، تعارض فرهنگی و هویتی می‌گردد. تحقیق حاضر در همین راستا و با هدف مطالعه و بررسی تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر شکاف نسلی انجام شده است. تحقیق به روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه انجام‌ گرفته است. کلیه دانشجویانی که در دانشگاه شیراز در مقطع کارشناسی و بالاتر در نیم سال اول سال تحصیلی 1398-1397 در شهر شیراز مشغول به تحصیل بوده‌اند، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده‌اند که تعداد کل این دانشجویان در سال تحصیلی 1398-1397 برابر با 1013 بوده اشت. نمونه‌گیری در تحقیق حاضر بر اساس نمونه‌گیری طبقه‌بندی انجام گرفته است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 386 نفر انتخاب شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که بین متغیرهای میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی، سابقه استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی و میزان رضایت از شبکه‌های اجتماعی مجازی با شکاف نسلی رابطه معنادار مثبتی وجود دارد نتایج معادلات ساختاری نشان می‌دهد که متغیرهای شبکه‌های اجتماعی مجازی، سرمایه فرهنگی و سرمایه اجتماعی تأثیر معناداری بر شکاف نسلی دارند، و میزان این تأثیر به ترتیب برابر با 02/1، 022/0- و 093/0- است. بر اساس نتایج پژوهش می‌توان به این نتیجه دست پیدا کرد که نسل‌های کنونی در معرض انتشار و نمایش پیام‌های متنوع رسانه‌ای قرار دارند و پیام‌هایی دریافت می‌کنند که می‌تواند سنت‌ها و الگوهای فرهنگی و اجتماعی و نسلی جوامع و همچنین روابط نسلی آن‌ها را دستخوش چالش و دگرگونی کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Sociological Study on the Effect of Virtual Social Networks on Generation Gap: a Case Study of Shiraz University Students

نویسندگان [English]

  • esrafil javidi 1
  • habib ahmadi 2
  • mahrokh rajabi 3
1 PhD student in Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran
2 Professor, Department of Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran
3 Assistant Professor of Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The generational gap means the existence of differences in the knowledge, attitudes and behavior between the two generations of youth and adults, especially in the aspect of identity; it affects every society in a broader way in the social and cultural structures. In a way that identity, sense of belonging to the culture, value and culture of the native in generations, which provides the social solidarity of a society, causes difference, cultural conflict and identity. The research was carried out using a survey method using a questionnaire technique. All students who studied at Shiraz University in undergraduate and higher education in the first half of the academic year 2018-2019 in Shiraz have formed the statistical population of this study. Sampling in the present study is based on stratified sampling. The sample size was 386 people based on Cochran formula. The findings of the research show that there is a significant positive relationship between the variables of the use of virtual social networks, the history of using virtual social networks and the level of satisfaction with virtual social networks with the generation gap. The results of structural equations show that the variables of virtual social networks, cultural capital and social capital have a significant effect on the generation gap, and the magnitude of this effect is 1.02, -0.022 and -0.0923.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Generation Gap
  • Cyberspace
  • Social Capital
  • Cultural Capital
  1. ابارشی، احمد و حسینی، یعقوب (1391). مدل‌سازی معادلات ساختاری، تهران: انتشارات جامعه شناسان.

    احمدی، آرمان و احیایی، پویان (1392). "بررسی شکاف نسلی و عوامل مرتبط با آن مورد مطالعه: دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان سراب"، فصلنامه جامعه­پژوهی فرهنگی، سال چهارم، شماره 4.

    اینگهارت، رونالد (1395). تحول فرهنگی در جامعه پیشرفته صنعتی، ترجمه مریم وتر، تهران: انتشارات کویر.

    باینگانی، بمن و کاظمی، علی(1389). "بررسی مبانی تئوریک مفهوم سرمایه فرهنگی"، فصلنامه برگ فرهنگ، شماره 21.

    5 تاجبخش، کیان (1380). س‍رم‍ای‍ه اجتم‍اع‍ی: اع‍تم‍اد، دم‍وک‍رأسی و ت‍وس‍ع‍ه: ت‍ه‍ران: ن‍ش‍ر پ‍ژوه‍ش شی‍رازه.

    توکل، محمد و قاضی­نژاد، مریم (1385). "شکاف نسلی در رویکردهای کلان جامعه‌شناختی: بررسی و نقد رهیافت‌های نسل تاریخی و تضاد با تأکید بر نظرات مانهایم و بوردیو"، نامه علوم اجتماعی، شماره 27.

    جعفرزاده­پور، فروزنده (1396). "رسانه، ابزاری برای دسته­بندی نسل‌ها در ایران"، فصلنامه جامعه­پژوهی فرهنگی، دوره هشتم، شماره 2.

    حسینی، سید امیرحسین؛ علمی، زهرا و شارع­پور، محمود (1386). "رتبه­بندی سرمایه اجتماعی در مراکز استان‌های کشور"، فصلنامه رفاه اجتماعی، دروه هفتم، شماره 26.

    حیدرآبادی، ابوالقاسم؛ رمضان­پور، امین؛ مجتبوی، سمیه و فیروزمند، مجید (1394). "بررسی پدیده شکاف نسلی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن در بین والدین و دانشجویان مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بابل"، فصلنامه مطالعات علوم اجتماعی ایران، سال دوازدهم، شماره 45.

    دانش، پروانه؛ ذاکری نصرآبادی، زهرا و عبداللهی، عظمیه (1393). "تحلیل جامعه‌شناختی شکاف نسلی در ایران"، فصلنامه جامعه­پژوهی فرهنگی، دوره پنجم، شماره 3.

    رحیمی، محمد (1390). "عوامل اجتماعی مؤثر بر شکاف بین نسلی (مطالعه موردی: شهر خلخال)،" فصلنامه مطالعات جامعه­شناختی ایران، سال اول. شماره سوم.

    1. شارع پور، محمود (1385)، سرمایه اجتماعی: مفهوم سازی، سنجش دلالت‌های سیاستگذاری. مازندران: سازمان مدیریت و برنامه ریزی.

    شارع­پور، محمود و خوش­فر، غلامرضا (1381). "رابطه سرمایه فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان: مطالعه موردی شهر تهران"، نامه علوم اجتماعی، دوره دهم، شماره 20، صص.

    شیرین بیان، اعظم، فتحی، سزوش و پیراهری، ننیر (1394). "شکاف نسلی در ایران: مورد مطالعه خانواده شهرهای گرمسار"، فصلنامه پژوهش اجتماعی، دوره هشتم، شماره 25.

    صبوری خسروشاهی، حبیب و توکلی نیا، نفیسه (1391)." بررسی تأثیر رسانه ملی در ایجاد شکاف نسلی"، فصلنامه مطالعات رسانه‌ای، سال هفتم، شماره 19.

    علیوردی­نیا، اکبر؛ شارع­پور، محمود و ورمزیار، مهدی (1387). "سرمایه اجتماعی خانواده و بزهکاری"، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، شماره 21.

    فوکویاما، فرانسیس (1385). پایان نظم، بررسی سرمایه اجتماعی و حفظ آن، ترجمه غلامعباس توسلی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.

    کفاشی، مجید (1394). "عوامل اجتماعی و فرهنگی مؤثر بر شکاف نسلی جوانان شهر تهران"، فصلنامه علمی و پژوهشی زن و جامعه، سال ششم، شماره 1.

    محمدپور، سارا و آزادی­نژاد، محمدرضا (1392). "بررسی تأثیر رسانه‌های الکترونیکی (اینترنت) در ایجاد شکاف بین فرزندان و والدین تهرانی"، مطالعات رسانه‌ای، سال هشتم، شماره 22.

    معیدفر، سعید (1383). "شکاف نسلی یا گسست فرهنگی"، نامه علوم اجتماعی، دوره یازدهم، شماره 4.

    یوسفی، نریمان (1383). شکاف بین نسل­ها، بررسی نظری و تجربی، تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی.

     

    Anderson, C. (2007). The long tail: How endless choice is creating unlimited demand. Random House.

    Bourdieo, p (1984). Distinction: a social critique on The tudgement of tastes, Rotledge, London.

    Byrne, Barbara M. (2009). Structural equation modeling with AMOS: basic concepts, applications, and programming, Routledge; Taylor & Francis Group.

    Clark, L, S (2009). “Digital Media and the Generation Gap”, Information, Communication & Society, 12:3, 388-407.

    Ellison, N. B. (2007). “Social network sites: definition history, and scholarship”, Journal of computer‐mediated Communication, 13(1), 210-230.

    Eslovin, J. (2001). Internet and Society, Tehran, Ketabdar.

    Falk, G., & Falk, U. A. (2005). Youth culture and the generation gap. Algora Publishing.

    Halperin, R., & Dror, Y. (2016). “Information privacy and the digital generation gap: An exploratory study,” Journal of Information Privacy and Security, 12(4), 166-180.

    Massari, L. (2010). “Analysis of MySpace user profiles”, Information Systems Frontiers, 12(4), 361-367.‌

    Nielsen, D. S., Minet, L., Zeraig, L., Rasmussen, D. N., & Sodemann, M. (2017). “Caught in a Generation Gap”: A Generation Perspective on Refugees Getting Old in Denmark-A Qualitative Study,” Journal of Transcultural Nursing, 1043659617718064.‌

    Park, S., & Park, S. (2017). Exploring the generation gap in the workplace in South Korea. Human Resource Development International, 1-8.

    Patil, S. K. (2014). “A sociological perspective of generation gap”, International Journal of Innovative Research and Development.‌

    Pempek, T. A., Yermolayeva, Y. A., & Calvert, S. L. (2009). “College students' social networking experiences on Facebook”, Journal of applied developmental psychology, 30(3), 227-238.

    Smith, H., Rogers, Y., & Brady, M. (2010). “The Generation Gap: (Managing Technology-mediated Personal Social Networks)”, Chimera, Institute for Sociotechnical Innovation and Research, No. 2, September.

    Turner, H. J. (1998). The formation of social capital. A multifaceted perpective. Ed parthaDasgupta and ismail serageldin, the world Bank, Washington, D. C.

    Weininger, E. B., & Annette, L. (2007). "Cultural capital. In G. Ritzer (Ed.), Encyclopedia of sociology (pp. 887-891). Oxford, England: Blackwell.