مطالعه موردی به مثابه یک روش‌شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22055/qjsd.2021.17216

چکیده

مطالعات موردی نقش مهمی در توسعه بنیادی و روش‌شناسی علوم اجتماعی داشته است. از سوی دیگر، سردرگمی و شبهات بسیاری درباره چیستی مطالعات موردی و کاربرد آنها وجود دارد. از آنجا که به نظر می‌رسد بسیاری از پژوهش‌های اجتماعی، از مطالعه موردی استفاده می‌کنند، روشن کردن چیستی و چگونگی کاربرد مطالعات موردی اهمیت می‌یابد. به­ویژه آنکه این روش در پژوهش‌های جامعه‌شناسی در ایران به مثابه یک روش‌شناسی مستقل کمتر به کار گرفته می‌شود. این مقاله، در دو بخش تنظیم شده است. در بخش اول، تلاش می‌شود که ضمن شرح فرآیند انجام مطالعه موردی به مثابه یک روش‌شناسی «چیستی» و «چگونگی» آن روشن گردد. در این بخش، دو رویه مهم انجام مطالعات موردی یعنی مطالعه موردی توصیفی استیک (1379) و مطالعه موردی تبیینی ین (1378) که در ادبیات بسیار مورد توجه است، شرح داده می‌شود. در بخش دوم، پیشینه 28 پژوهش که با عنوان مطالعه موردی در فصلنامه جامعه‌شناسی ایران از سال 1381 تا 1395 صورت گرفته با استفاده از روش مرور سیستماتیک بررسی می‌گردد. نتایج نشان داد از میان 28 پژوهشی که با عنوان مطالعه موردی ارائه شده است، فقط 71/10 درصد مطالعه موردی را به مثابه یک روش‌شناسی به کار گرفته است. در واقع، مطالعه موردی در اغلب این پژوهش‌ها به‌عنوان یک روش‌شناسی مستقل به کار گرفته نشده است بلکه عمدتاً انتخاب آنچه باید مطالعه شود، در دیگر روش‌شناسی‌ها به‌ویژه پیمایش بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Case Study as a Methodoloqy

نویسنده [English]

  • sajedeh allameh
PhD in Sociology of Social Issues in Iran, University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Case Study has a significant role in both fundamental development and methodology of social sciences. On the other hand, there are a plenty of confusions and misgivings about it. Since it seems that the most of social researches have accomplished through this method, clarification of case study is worthy. In particular, this methodology is used less frequently in sociological research in Iran as an independent methodology. This article has been written in 2 sections. In the first section, we try to elaborate the process of case study as a method meanwhile some of its obscurities and questions about it will be answered. In this section, two principal procedures of case study which are very noticeable in literature means descriptive case study by Stake and explanatory case study by Yin will be explained. Reviewing 28 backgrounds entitled “case study” in Iranian Sociological association’s journal from 2002 to 2016, second section devoted to reevaluation and meta-analysis of case study as a method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Case study
  • Descriptive Case Study
  • Explanatory Case Study

مراجع

استیک، رابرت ای. (1379). هنر پژوهش موردی، ترجمه محمدعلی حمید رفیعی، تهران: نشر دفتر پژوهش­های فرهنگی.
بلیکی، نورمن (1390). طراحی پژوهش های اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر نی.
دواس، دیوید (1387). طرح تحقیق در تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر آگاه.
صدیق سروستانی، رحمت­الله (1368). مطالعه موردی، نامه علوم اجتماعی، جلد اول، شماره دوم، دانشگاه تهران.
کرسول، جان (1391). پویش کیفی و طرح پژوهش، ترجمه حسن دانایی­فرد و حسین کاظمی: تهران: نشر صفار.
گال و دیگران (1390). روش­های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی (جلد دوم)، ترجمه احمدرضا نصر و دیگران، تهران: نشر دانشگاه شهید بهشتی و سمت.
ین، رابرت کی (1378). طرح تحقیق و روش­های مورد پژوهی، ترجمه هوشنگ نایبی، تهران: نشر مؤسسه فرهنگی آینده پویان تهران.
 
Baxter, P.; Jack, S. (2008). “Qualitative Case Study Methodology: Study Design and Implementation for Novice Researchers”, The Qualitative Report Vol. 13 No. 4 December : 544-559.
Daymon, CH.; Holloway, I. (2005). Qualitative Research Methods in Public relations and Marketing Communications, Routlege.
Denzin, N.K.; Lincoln, Y.S. (2005) The Sage Handbook of Qualitative Research, Thousand Oaks, Sage.
Fidel, R. (1984). “The Case Study Method: A Case Study”, Library and Information Science Research, an International Journal, v6 n3: 273-288.  
Given, L. M. (2008). The Sage Encyclopedia of Qualitative Research Methods, a Sage Reference Publication.
Good, W.J.; Hatt, P. K. (1952). Methods in Social Research, New York: McGraw-Hill.
Johansson, R. (2003). Case Study Methodology. Proceedings of the International Conference Methodologies in Housing Research; 2003 Sep 22-24; Stockholm, Sweden.
Miles, M. B.; Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Palena, N.; Shyam, T.; Carolyn, B. (2006). Preparing A Case Study: A Guide for Designing and Conducting a Case Study for Evaluation Input, Pathfinder International Tool Series, Monitoring and Evaluation-1.
Resenthal, R. (1991). Meta-analytic Procedures for Social Research, Beverly Hills CA: sage.
Stake, R. E. (1994). Case studies, in Denzin, N.K. and Y.S. Lincoln, The Sage Handbook of Qualitative Research, Thousand Oaks, Sage. 
Wiling, C. (2008). Introducing Qualitative Research in Psychology, Open University Press.
 
توسعه اجتماعی
دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 60
دوره 15، شماره 4، تابستان 1400
شهریور 1400
صفحه 277-311

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار