اندازه‌گیری شاخص‌های فقر نسبی در خانوارهای شهری استان گیلان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

2 دانشجو دکتری اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

این پژوهش، فقر نسبی در مناطق شهری استان گیلان طی سال‌های 1391-1380 را بررسی نموده است. بدین منظور خط فقر نسبی بر اساس روش‌های 50 و 66 درصد میانه‌ی مخارج خانوارها برای خانوار‌های چهار نفره‌ی شهری محاسبه و با تکیه بر آن دو شاخص مرتبط با فقر شامل اصابت فقر و شدت فقر برای خانوارهای مذکور با روش 66 درصد برآورد گردیده است. نتایج محاسبه‌ی شاخص‌هانشان می‌دهد بر اساس روش 50 درصد در سال 1380 خط فقر نسبی 10583739 ریال بوده که در سال 1391 به 68591706 ریال افزایش یافته است و بر اساس روش 66 درصد در سال‌های 1380 و 1391 به ترتیب خط فقر نسبی 13970536 و 90541052 ریال برآورد شده است. همچنین، میزان اصابت فقر نسبی سالانه‌ی خانوارها در مناطق شهری در فاصله‌ی مذکور با روش 66 درصد میانه‌ی مخارج با 3 درصد کاهش از 2/32 به 6/29 درصد تنزل یافته است؛ اگر چه در این فاصله،با افزایش شدت فقر،متوسط شکاف درآمدی یک خانوار دارای فقر نسبی از 15 درصد خط فقر نسبی به 19 درصد افزایش یافته است. مقایسه‌ی خط فقر نسبی محاسبه شده با مطالعات در سطح کشوری نشان می‌دهد که خط فقر در مناطق شهری استان گیلان در سال 1391 از خط فقر مناطق شهری کل کشور پایین‌تر است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Measurement of Poverty Indicators to Urbon Families of Gilan Province

نویسندگان [English]

  • abdolmajid ahangari 1
  • hossein askaripour lahiji 2
1
2
چکیده [English]

In this research investigates rellative poverty in urban area of Gilan provinces during 2001-2012 Rellative poverty line has been calculated by 50 and 66 percentage of median families’ expenses methods for families who include four persons in this province. Also index of poverty severity and indicator of poverty point have been considered. Two indexes have been calculated by 66 percentage of median families’ expenses method. From the results viewpoint, 50 percentage of median families’ expenses method shows that the rellative poverty line is increased from 10583739 to 68591706 Rial during 2001 to 2012 correspondingly. Other method shows that the rellative poverty line is increased from 13970536 to 90541052 Rial during 2001 to 2012 respectively. Also, the index poverty point is decreased in this method from 32/2 percentage to 29/6 percentage that shows 3 percent reduction of rellative poverty over that times. As result, poverty severity is increased in such a way that the average of family’s income gap index is raised from 15 to 19 percentage of relative poverty line in contrast with indicator poverty point. Additionally, comparing the poverty point callcalatd for the provinces of Iran in 2012 shows us that the poverty point in urban area of Gilan is lower than other provinces of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rellative Poverty
  • Urban Families
  • 50 and 66 Percentages of Median Families Expenses Methods
  • Poverty Severity
  • Incidece Poverty Point
ابونوری، اسماعیل و مالکی، نادر (1387). "خط فقر در استان سمنان طی برنامه‌های توسعه (83-1368)"، فصلنامه‌ی رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره‌ی 28.##
فتخاریان، پونه و سلیمی‌فر، مصطفی (1393). "بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری استان کرمان و مقایسه‌ی آن با کل کشور"، فصلنامه‌ی پژوهش‌های اقتصادی، سال چهارم، شماره‌ی 54. ##
امیر انتخابی، شهرام (1387). جغرافیای تاریخی گیلان، ناشر: فرهنگ ایلیا. ##
ارضروم چیلر، نسرین (1384). ابعاد گوناگون فقر در ایران،بانک مرکزی، اداره‌ی بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی. ##
اداره‌ی کل امور اقتصادی و دارایی استان گیلان (1394). تحلیل اقتصادی استان گیلان سال 1392. ##
پژویان، جمشید (1375). "فقر، خط فقر و کاهش فقر"، مجله‌ی برنامه و بودجه،. شماره‌ی 2. ##
پیرایی، خسرو و شهسوار، محمدرضا (1388). "بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی استان فارس"، پژوهشنامه ‌ی اقتصادی، سال نهم، شماره‌ی سوم. ##
پیرایی، خسرو و شفیعی، شهریار (1380). "اندازه­گیری فقر با تأکید بر خانوارهای شهری استان مازندران"، فصلنامه‌ی اقتصادی مدرس، سال اول، شماره‌ی 1، بهار. ##
فتحی، حامد (1394). "بررسی هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی استان گیلان طی سال­های 1385 الی 1392"، دو ماهنامه‌ی تحلیلی ـ پژوهشی آمار، شماره‌ی 14، مهر و آبان 1394، پژوهشکده‌ی آمار. ##
خالدی، کوهسار و زورا، پرمه (1384). "بررسی وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی ایران"، مجله‌ی اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال سیزدهم، شماره‌ی 49، بهار. ##
خسروی­نژاد، علی­اکبر (1391). "برآورد فقر و شاخص‌های فقر در مناطق شهری و روستایی"، فصلنامه‌ی مدل­سازی اقتصادی، شماره‌ی 2، تابستان. ##
خداداد کاشی، فرهاد و حیدری، خلیل (1388). "اندازه­گیری شاخص‌های فقر بر اساس عملکرده تغذیه­ای خانوار ایرانی"، مجله‌ی پژوهش‌های اقتصادی سال نهم، پاییز. ##
خداداد کاشی، فرهاد و سلیمان­نژاد، علی­اکبر (1391). "برآورد خط فقر و بررسی تغییرات آن در مناطق روستایی استان اصفهان"، فصلنامه‌ی تحققیقات جغرافیایی، سال 27، شماره‌ی دوم. ##
خداداد کاشی، فرهاد (1381). "اندازه­گیری شاخص‌های فقر در ایران"، پژوهشکده ‌ی آمار مرکز آمار ایران. ##
زورکی، شهریار و شهمیری شورمستی، مجتبی (1391). "برآورد خط فقر در استان مازندران طی برنامه‌های توسعه‌ی اقتصادی ـ اجتماعی ایران"، فصلنامه‌ی پژوهشنامه‌ی بازرگانی، شماره‌ی 64، پاییز. ##
سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور (1379). برنامه‌ی مبارزه با فقر و افزایش درآمد خانوار‌های کم­درآمد، معاونت امور اجتماعی، تهران. ##
سن، آمارتیا (1381)، توسعه به مثابه آزادی، ترجمه‌ی وحید محمودی، تهران، دستان. ##
عرب مازار، عباس و حسینی­نژاد، سید مرتضی (1383). "برآورد میزان فقر و شدت آن در گروه‌های مختلف شغلی خانوارهای روستایی ایران"، فصلنامه  اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال دوازدهم، شماره  45، بهار. ##
کازرونی، علیرضا (۱۳۷۵).تحلیلی بر اندازه­گیری و منشأ فقر و سیاست‌های فقرزدایی در ایران، مجموعه مقالات گردهمایی بررسی مسئله‌ی فقر و فقرزدایی، جلد دوم، سازمان برنامه و بودجه. ##
معاونت برنامه­ریزی، استانداری استان گیلان، آمارنامه‌ی سال 1391، استان گیلان. ##
معاونت برنامه­ریزی استانداری گیلان، سالنامه‌های آماری گیلان. ##
مهدیان، سهیلا و مهرابی،‌ هادی (1389)، گیلان سرزمین باران، ناشر: میردشتی. ##
نجفی، محمدعلی و مولایی منصور (1393). محور توسعه‌ی استان گیلان، مرکز خدمات سرمایه­گذاری استان گیلان. ##
 
Assadzadeh, A. and Satya, P. (2001). Poverty, Growth and Redistribution, Case Study of Iran. ##
Baldwin, S. (1985). The Costs of Caring: Families with Disabled Children, London: Routledge and Kegan Paul. ##
Centre for the Study of Living Standards (CSLS), (2003). Productivity Growth and Poverty Reduction in Developing Countries, Background Paper, prepared for the 2004 World Employment Report of the International Labour Organization. ##
Department of Economic and Social Affairs of the United Nation (2009). Rethinking Poverty Report on the World Social Situation. T. ##
European Commission (2011). “The Measurement of Extreme Poverty in the European Union”. ##
Fan, S. and Zhang, X. (2001). Production and Productivity Growth in Chinese Agriculture: New National and Regional Measures, Economic Development and Cultural Change, forthcoming. ##
Marx, Ive. K. Van den Bosch (2007). How Poverty Differs from Inequality on Poverty Measurement in an Enlarged Eu Context: Conventional and Alternative Approaches. ##
Ravallion, M. (1998). Poverty Lines in Theory and Practice, Living Standards Measurement Study Working Paper, 133, World Bank, Washington DC. ##
Ruggles, P. (1992). Measuring Poverty University of Wisconsin Madison Institute for Research on Poverty, Vol.14. No.1, Spring. ##
Sen, Amartya K. (1981). Poverty and Famine, an Essay on Entitlement and Deprivation. Clarendon Press; Oxford, U.K. ##
Thompson, J. and Smeeding, T. (2013). Inequality and poverty in United States. Finance and Economics Discussion, Series 5. ##
Townsend, Peter (1985). "A Sociological Approach to Measurement of Poverty: A Rejoinder to Professor Amartya Sen", Oxford Economic Papers. ##
United Nations Development Programme (2013).Human Development Report-Malaysia. ##