بازتاب توسعه اجتماعی در قوانین برنامه‏ های پنجگانه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1394-1368

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه گیلان

3 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه شاهد تهران

چکیده

توسعه‏ ی اجتماعی بدون شک فرایندی چند بعدی است و در برگیرنده‏ی زنجیره­ای از عوامل، شامل جنبه‏های سیاسی، اقتصادی ـ اجتماعی، فرهنگی و حقوقی است و نیز مجموعه‏ای از فعالیت‏های چند سطحی است که دولت و نهادها، جامعه‏ی مدنی و حتی اجتماع جهانی در آن نقش دارند. در این تحقیق به بررسی توسعه‏ی اجتماعی با تأکید بر دو بعد رفاهی و انسان‏گرایانه توسعه، در قوانین برنامه‏ی توسعه‏ی اول، دوم، سوم، چهارم و پنجم از سال 1368 تا سال 1394 پرداختهایم، تا مشخص شود که برنامه‏های توسعه چه رویکردی به توسعه‏ی اجتماعی دارند و چه نقاط قوت و ضعفی وجود دارد؟ در همین راستا از دو شاخص: رفاهی و انسان‏گرایانه برای ارزیابی توسعه‏ی اجتماعی استفاده کردیم. روش تحقیق در این پژوهش تحلیل محتوای کمی می‌باشد. جامعه‏ی آماری این پژوهش کلیه‏ی قوانین برنامه‏ی اول توسعه تا پنجم می‌باشد و به دلیل اینکه تمامی برنامه‏های توسعه بررسی شده است هیچ نمونه‏گیری‏ای وجود ندارد؛ نتایج بدست آمده نشان می‏دهد که در بیشتر برنامه‏ها تأکید بر شاخص‏های رفاهی توسعه بوده است و شاخص‏های انسان‏گرایانه به صورت قابل توجهی، مورد بی‏ توجهی قرار گرفته است. ضعیف‏ترین برنامه‏ ارزیابی شده، برنامه‏ اول توسعه می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reflections of Social Development in Fivefold Project Law about Economy, Social and Cultural in Islamic Republic Iran from 1989-2015

نویسندگان [English]

  • ali ghovati sefidsangi 1
  • hoseyn farashiyani 2
  • hossein hasan zadeh choocanlu 3
1 faculty of social science of allameh tabatabaee university .
2
3
چکیده [English]

Social development is undoubtedly a multifarious process that involves a series of factors, including political, economic-social, cultural and legal as well as multi-level set of activities that have role the government and institutions, civil society and even the international community. In this research, examine social development, with emphasis on both Welfare and humanistic development, the laws of development of the first, second, third, fourth and fifth from 1989 to 2015, to determine what approach to development social development, and what are your strengths and weaknesses? In this regard, the two indicators: Welfare and humanistic used to assess social development. The research method is quantitative content analysis. In this study statistical population are all the program of first to fifth development law and because examine have not any sampling; the results shows that all the development projects was emphasis to welfare development indictors and has been neglected indicators of humanitarian. The most poorly rated program، is the first program development.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social Development
  • Welfare Indicators
  • Indicators of Humanitarian
  • Development Program
ازکیا، ‌مصطفی و غفاری، غلامرضا (1388). جامعه­شناسی توسعه، نشر کیهان، چاپ هشتم.
اسکوبار، آرتور (1377). نگاهی نو به مفاهیم توسعه، گردآوری و لفانگ زاکس، ترجمه‌ی فریده فرهی و وحید بزرگی، نشر مرکز.##
بابایی­فرد، اسدالله (1389). توسعه‏ی فرهنگی و توسعه‏ی اجتماعی در ایران، فصلنامه‏ی رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره‏ی 37. ##
بدیعی، نعیم (1380). تحلیل محتوا، انتشارات اداره‏ی کل تبلیغات، اداره‏ی هماهنگی روابط عمومی‌های کشور. ##
تودارو، مایکل (1378). توسعه‏ی اقتصادی در جهان سوم، ترجمه‌ی غلامعلی فرجادی، نشر مؤسسه‏ی عالی پژوهش در برنامه­ریزی و توسعه. ##
رایف، دانیل؛ لیسی، استفن و جی­فیکو، فریدریک (1381). تحلیل پیام­های رسانه‌ای؛ کاربرد تحلیل محتوای کمی در تحقیق،‌ ترجمه‌ی مهدخت بروجردی علوی، انتشارات سروش. ##
زاهدی مازندرانی، ‌محمد جواد (1386). توسعه و نابرابری، ‌نشر مازیار. ##
سازمان برنامه و بودجه (1353). برنامه‌ی پنجم عمرانی کشور، 56-1352، نشر سازمان برنامه و بودجه. ##
سازمان برنامه و بودجه (‌1376). قانون برنامه­ی اول توسعه‌ی اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1372-1368، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، چاپ سوم. ##
سازمان برنامه و بودجه (‌1376). قانون برنامه­ی دوم توسعه‌ی اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1378-1374، انتشارات برنامه و بودجه، چاپ پنجم. ##
سازمان برنامه و بودجه (1379). قانون برنامه‌ی سوم، توسعه‌ی اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1383-1379، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، چاپ دوم. ##
سازمان برنامه و بودجه (1385). قانون برنامه‏ی چهارم توسعه‏ی اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1388-1384، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، چاپ هفتم. ##
سازمان برنامه و بودجه (1391). قانون برنامه‏ی پنجم توسعه‏ی اقتصادی ـ اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1394-1390، انتشارات سازمان برنامه و بودجه، چاپ اول. ##
سن، آمارتیاکومار (1392). توسعه‏ی یعنی آزادی، ترجمه‌ی محمدسعید نوری نائینی، نشر نی، چاپ پنجم. ##
سیف­الهی، سیف­الله (1390). جامعه­شناسی توسعه‏ی اقتصادی ـ اجتماعی ایران؛ زمینه‌ها، موانع و تنگناها، نشر جامعه­پژوهان سینا، چاپ اول. ##
شاه­طهماسبی، اسماعیل؛ طاهری، حامد و شمس­الهی، سارا (1392). "ارزیابی کارایی نسبی استان­های کشور در شاخص­های اقتصادی فرهنگ طی برنامه­ی سوم و چهارم توسعه"، فصلنامه­ی راهبرد فرهنگ، شماره­ی 24. ##
صباغ­پور، علی­اصغر (1385). توسعه­ی فرهنگی و ساختار فرهنگی ایران، فصلنامه‏ی راهبرد، شماره‏ی چهل و دوم. ##
کاربرد شاخص‌های اجتماعی ـ اقتصادی در برنامه­ریزی توسعه (1367). ترجمه‏ی هرمز شهدادی، نشر وزارت برنامه و بودجه، چاپ اول. ##
کلانتری، عبدالحسین؛ روشنفکر، پیمان و مقدم سلیمی،‌ فرشید (1393). توسعه‏ی اجتماعی چشم­انداز جهانی و وضعیت ایران، مؤسسه‏ی انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول. ##
گریفن،‌ کیث و مک­کنلی، تری (1377). توسعه‏ی انسانی دیدگاه و راهبرد، ترجمه­ی غلامرضا خواجه­پور، نشر وداد. ##
محمدی­مهر، ‌غلامرضا (1389). ‌روش تحلیل محتوا: راهنمای علمی تحقیقی، نشر گنجینه‏ی علوم انسانی، چاپ دوم. ##
مؤمنی، ‌فرشاد و امینی میلانی، مینو (1390). توانمندی و توسعه‏ی پایدار در برنامه‏ی سوم و چهارم توسعه‏ی ایران با رویکرد آمار تیاسن، فصلنامه‏ی رفاه اجتماعی، سال یازدهم، شماره‏ی 42. ##
ناطق­پور، محمدجواد (1386). رویکردی نو در آسیب­شناسی اجتماعی از نگاه توسعه، نشر سلمان. ##
نوبخت، محمدباقر (1394). مؤلفه‌های توسعه: سیاست­گذاری، ‌برنامه­ریزی و مدیریت، انتشارات سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور. ##
هولستی، آل. آر (1380). تحلیل محتوا در علوم انسانی و اجتماعی، ترجمه‌ی نادر سالارزاده امیری، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، چاپ دوم. ##
یونسکو (1378). بعد فرهنگی توسعه به سوی رهیافتی علمی از مجموعه مقالات فرهنگی و توسعه‏ی انتشارات یونسکو، ترجمه‌ی صلاح­الدین، محلاتی، نشر دانشگاه شهید بهشتی. ##
 
Inter-American Development (2003). Social Development Strategy Document, Washington, D. C. ##
Jakob, K. K. (1992). Social Development prespective: New. Dehli, tlimonsh. ##
Macfarland, C., Jacobs, G., Cleverland, R. (1999). Social Development theory in: www//socialDevelopment/theory. ##
UNCRD (1988). “Regional Development Dialogue”, International journal publishing high quality, Vol. 7. No. 1., P: 31-32. ##
United Nation (2002). Financing globle Social Development Symposium February 7, Annotated Agenda and Programe of work, Department Of economic and social Affairs. United Nation, New York. ##