مطالعه منتقدانه مسئولیت اجتماعی شرکت‏ها و توسعه (یک مطالعه مردم‏نگارانه در منطقه عسلویه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه شناسی تغییرات اجتماعی دانشگاه شیراز

2 استاد گروه جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

منطقه‏ی گازی پارس جنوبی واقع در شهرستان عسلویه یکی از مناطق صنعتی‏ خاورمیانه و محل فعالیت ده‏ها شرکت پتروشیمی است که تأثیر مخربی روی زیست‏بوم منطقه گذاشته که بحث مسئولیت اجتماعی شرکت‏ها و روند توسعه‏ی متوازن در آن حائز اهمیت است. این پژوهش با نگرشی جامعه‏شناختی، با هدف مطالعه‏ی منتقدانه‏ی مسئولیت اجتماعی شرکت‏ها، از دیدگاه جوامع محلی به‏عنوان بخشی از ذینفعان بیرونی انجام شده است. جهت انجام این پژوهش، از روش مردم‏نگاری انتقادی و مصاحبه‏ی اپیزودیک همراه با مشاهده و شیوه‏ی نمونه‏گیری هدفمند و مصاحبه با 20 نفر از ساکنان بومی انجام و با تکنیک استقراء تحلیلی، از داده‏های حاصل، مقوله‏های اصلی ناپایداری، سلطه‏ی فن‏سالاری بر انسان‏مداری، کارکرد غیر اثربخش نهادها و مقوله‏ی هسته‏ی بازاندیشی توانمندساز استخراج و تحلیل شد و مدل پارادیمی بر مبنای مدل پارادایمی اشتراوس ـ کوربین ارائه گردید. نتایج نشان داد مردم این منطقه از رونق اقتصادی و برخی موقعیت‏های ناشی از توسعه‏ی اقتصادی ارزیابی مثبتی داشته‏، اما عملکرد شرکت‏ها در خصوص مسئولیت اجتماعی شرکتی‏شان را در قبال زیست‏بوم و توسعه‏ ی پایدار و متوازن و در نظر گرفتن حقوق مردم محلی ضعیف ارزیابی کرده‏اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Critical study of Corporate Social Responsibility and Development (Ethnographic Study of Asalouyeh)

نویسندگان [English]

  • mahta bazrafkan 1
  • mohammad taghi iman 2
چکیده [English]

South Pars gas in the city of Assaluyeh and one of the Industrial zones in the Middle East and the place activity of dozens of petrochemical companies. Activities of these companies have had a devastating effect on the ecosystem and for this reason it is important to study corporate social responsibility and development process. This study is done by the sociological approach, with the goal of a critical study of corporate social responsibility, from the perspective of the local communities as part of the external stakeholders. For this research, we have used the method of critical ethnography and episodic interview with observation by purposeful sampling and interviews with 20 local residents and we have analyzed the data by inductive analytical techniques. The data, obtained main categories: Instability, domination of technocratic on humanism, non-effective functioning of institutions and the category core of rethinking empowering. We have created on the model Corbin Strauss model also. The results showed that   People of this region have a positive assessment of of the economic boom and some situations of economic development. But they have weak corporate performance in terms of corporate social responsibility towards the environment, sustainable development and balanced, considering of the rights of local people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • CSR
  • Critical Ethnography
  • Sustainable Development
  • Pars Special Economic Energy Zone (PSEEZ)

مراجع

احمدی، حمید و بیدالله‌خانی، آرش (1392). "پسا توسعه‌گرایی و بازنمایی‌های انتقادی از گفتمان توسعه؛ رویکردی مردمی"، مطالعات توسعه‏ی ‏اجتماعی ایران، دوره­ی 5 شماره­ی 3 (مسلسل 19).##
اسکوبار، آرتورو (2005). تصور عصر پسا ـ توسعه، ترجمه­ی آارمان شهرکی، وبگاه ‏انسان‏شناسی و فرهنگ، http://anthropology.ir/node/5448. ##
ایمان، محمدتقی (1391). روش­شناسی تحقیقات کیفی، قم: پزوهشگاه حوزه و دانشگاه. ##
صابری زفرقندی، محمدباقر؛ رحیمی ‏موقر، آفرین؛ حاجبی، احمد (1386). "وضعیت مصرف مواد، اعتیاد و خدمات مربوطه در کارگران منطقه­ی صنعتی عسلویه"، مجله­ی پژوهشی حکیم، دوره­ی 12، شماره­ی 4.   ##
صادقی فسایی، سهیلا (1385). "ارائه­ی یک الگوی مفهومی ‏برای مسائل و انحرافات اجتماعی و راه حل­های کاهش آن در عسلویه"، مجله­ی جامعه­شناسی ایران، دوره­ی 7، شماره­ی 2، تابستان. ##
صدوق، سید حسن؛ سجادی، ژیلا و امیری، نورالدین (1393). "تحلیل پایداری اجتماعی اثرات توسعه­ی صنعتی منطقه­ی ویژه پارس جنوبی در بخش عسلویه"، فصلنامه­ی جغرافیا، سال دوازدهم، شماره­ی 41. ##
طالبیان، سید امیر؛ فاضلی، محمد و دغاغله، عقیل 1387) "تحلیل تأثیر اجتماعی توسعه­ی صنعتی در منطقه­ی عسلویه، نامه­ی علوم اجتماعی، شماره­ی 33، بهار. ##
رضادوست، کریم؛ فاضلی، عبدالله و مقتدایی، فاطمه (1393). "بررسی عوامل مؤثر بر میزان نشاط در استان خوزستان"، فصلنامه‏ی توسعه‏ی اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره­ی 8، شماره­ی 4، تابستان. ##
 
Armstrong, Scott. J., Green, Kesten C, (2013), “Effects of corporate social responsibility and irresponsibility policies”, Journal of Business Research 66, pp.1922–1927. ##
Bobby Banerjee, S. (2008). “Social Responsibility: The Good”, the Bad and the Ugly, Critical Sociology 34, (1), pp.51-79.
Bobby Banerjee, S. (2010). Social Responsibility: The Good, the Bad and the Ugly, USA, Edward Elgar. ##
Boeddeling, J. (2012). Orporate Social responsibility: a Perspective from Weberian Economic sociology, Doctoral thesis, Herdecke University. ##
Carroll, A. (1979). “A three-dimensional conceptual model of corporate social performance”, Academy of Management Review 4:pp. 497–505. ##
Clarkson, M. B. E. (1995). “A Stakeholder Framework for Analysing and Evaluating Corporate Social Performance”, Academy of Management Review, Vol. 20 No. 1, pp. 92-117. ##
Dasmann, R. (1988). “National parks, nature conservation, and future primitive”, In J.H. Bodley (ed.) Tribal Peoples and Development Issues. Pao Alto, CA: Mayfield, pp. 303–310. ##
Dobson, A. (1996). “Environmental sustainabilities: an analysis and typology”, Environmental Politics 5(3), pp. 401–28. ##
Elkington, J. (1997). “Cannibals with Forks: The Triple Bottom Line of 21st Century Business. Oxford: Capstone, Lantos, G. P. (2001) the ethicality of altruistic corporate social responsibility”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 19 No. 3, pp. 205-230. ##
Emmanuel, R., Cruz, B., Bres, L., L. (2014). “An assessment of corporate social responsibility practices in the mining and oil and gas industries”, Journal of Cleaner Production, pp. 1-15. ##
European Commission (2007). Promoting a European framework for CSR: http:// www. europa.eu.int/ comm/ employment_social/soc-dial/csr.Accessed 15 March. ##
Flick, U. (2000). Episodic Interviewing in Bauer and Gaskell (eds), Qualitative Reserching with text, Image and graound: A Practical Handbook; London: Sage. ##
Freeman, R. E. (1998). “A stakeholder theory of the modern corporation, in Pincus, L. B. (Ed.), Perspectives in business ethics”, McGraw-Hill, Singapore, pp. 171-181. ##
Friedman, M. (1998). “The social responsibility of business is to increase its profits, in Pincus, L. B. (Ed.), Perspectives in business ethics”, McGraw-Hill, Singapore, pp. 246-251. ##
Gladwin, T.N., Kennelly, J.J. and Krause, T.S. (1995). “Shifting paradigms for sustainable development: implications for management theory and research”, Academy of Management Review, 20 (4):pp. 874–907. ##
http://cait.wri.org/.##
http://www.csr-asia.com/report/report_future_of_csr.pdf. ##
http://www.wri.org/ blog/ 2015/09/8-interactive-graphics-answer- top-climate- change-questions, st_ref, Domain, www.facebook.com &.st_refQuery##
Jensen, M. C. (2001). “Value Maximization, Stakeholder Theory, and the Corporate Objective Function”, Journal of Applied Corporate Finance, Vol. 14 No. 3, pp. 8-21. ##
Lantos, G. P. (2001). “The ethicality of altruistic corporate social responsibility”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 19 No. 3, pp. 205-230. ##
Matten, D., Crane, A. and Chapple, W. (2003). “Behind the Mask: Revealing the True Face of Corporate Citizenship”, Journal of Business Ethics, Vol. 45 No. 1/2, pp. 109-120. ##
Meeting Changing Expectations, World Business Council for Sustainable Development: Geneva. ##
Melhuus, Marit, Mitchell, Jon P; Wulff, H. (2010). Ethnographic Practice in the Present, London: Berghahn Books. ##
Newton, T. and Harte, G. (1997). Green business: technicist kitsch? Journal of management Studies, 34 (1): pp.75–98. ##
Nicolau, Juan L. (2008). “Corporate social responsibility, Worth-Creating Activities Annals of Tourism Research, Vol. 35, No. 4, pp. 990–1006. ##
Ranängen, H., Zobel, Th. (2014). “Revisiting the ‘how’ of corporate social responsibility in extractive industries and forestry”, Journal of Cleaner Production, pp. 1-14. ##
Thomas, J. (1993). Doing Critical Ethnography, Newbury park, CA: sage. ##
World Business Council for Sustainable Development (1999). Corporate Social Responsibility##
World Commission on Environment and Development (1987). Our Common Future. Oxford: Oxford University Press. ##
www.sid.ir. ##
توسعه اجتماعی
دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 44
دوره 11 - شماره 4 - تابستان 1396
تیر 1396
صفحه 37-70

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار