تحلیل رابطه سرمایه اجتماعی با هویت بازاندیشانه (مورد مطالعه: دانشجویان کارشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مطالعات خانواده دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه تبریز

3 دانشجوی کارشناسی مطالعات خانواده دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

چکیده

اندیشمندان علوم اجتماعی بر این باروند که سرمایه‏ی اجتماعی یکی از متغیرهایی است که می‌تواند به­طور مستقیم و غیر مستقیم بر هویت افراد جامعه تأثیرگذار باشد. لذا، هدف پژوهش حاضر، مطالعه‏ی رابطه‏ی سرمایه‏ی اجتماعی با هویت بازاندیشانه در بین دانشجویان است. این مطالعه از نوع پیمایشی است که بر روی 316 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در سال‌ تحصیلی 95-94 که با روش نمونه‌گیری طبقه‌بندی شده انتخاب شده‌اند، صورت گرفته است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه­ی محقق‌ساخته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که بین سرمایه‏ی اجتماعی و ابعاد آن (اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، حمایت اجتماعی و حجم شبکه‏ی ارتباطی افراد) با هویت بازاندیشانه‏ی دانشجویان همبستگی معنادار مستقیمی وجود دارد. نتایج آزمون رگرسیون نیز بیانگر آن است که از بین ابعاد پنج‌گانه‏ی سرمایه‏ی اجتماعی، فقط بعد مشارکت اجتماعی تأثیر معناداری بر هویت بازاندیشانه‏ی دانشجویان ندارد و ابعاد دیگر سرمایه‏ی اجتماعی توانسته‌اند 20 درصد از تغییرات هویت بازاندیشانه‏ی دانشجویان را تبیین کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Relationship of Social Capital with Reflexive Identity (Case Study: Students of Azarbaijan Shahid Madani University)

نویسندگان [English]

  • samad rasoulzadeh aghdam 1
  • samad adlipour 2
  • khadijeh kouhi 3
1
2
3
چکیده [English]

Scholars of social sciences believe that social capital is one of the variables which can directly and indirectly effect on the identity of individuals of a society. Therefore, the present study is to investigate the relationship of social capital with reflexive identity among students. This study is a survey research conducted on 316 BA/BSc students of Azarbaijan Shahid Madani University in academic year 2015-2016. The participants were selected via the stratified sampling technique. The data collection instrument is a researcher-made questionnaire. Findings of the study show that there is a direct significant correlation between social capital and its dimensions (Social trust, social participation, social cohesion, social support, and the volume ofcommunication networks) with reflexive identity of students. That is with the increase in the degree of students’ social capital, their reflexive identity is reinforced as well. The results obtained form the regression test show that the five dimensions of social capital, i.e. Social trust, social participation, communication network size, social cohesion, and social support) could explain 20% of variations of students’ reflexive identity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • social capital
  • Identity
  • Reflexive Identity
افراسیابی، حسین و خرم‌پور، یاسین (1394). "مطالعه‏ی بازاندیشی اجتماعی در میان جوانان شهر یزد"، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و ششم، شماره‏ی 59.##
امام‌جمعه‌زاده، سیدجواد؛ صادقی نقدعلی، زهرا؛ رهبرقاضی، محمودرضا و نوعی باغبان، سید مرتضی (1392). "بررسی رابطه‏ی مصرف رسانه‌ای و انسجام اجتماعی (مطالعه‏ی موردی: جوانان شهر تبریز)"، مطالعات توسعه‏ی اجتماعی ـ فرهنگی، سال اول، شماره‏ی 4. ##
توسلی، غلامعباس و ابراهیم‌پور، داود (1390). "هویت‌یابی مدرن و سرمایه‏ی اجتماعی دانشجویان"، جامعه‌شناسی آموزش و پرورش، شماره‏ی 1. ##
جهانگیری، جهانگیر و معینی، مهدی (1389). "بررسی رابطه‏ی سرمایه‏ی اجتماعی و هویت ملی (نمونه‏ی مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه شیراز)"، مجله‏ی علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال هفتم، شماره‏ی 2. ##
جواهری، فاطمه و باقری، لیلا (1386). "تأثیر استفاده از اینترنت بر سرمایه‏ی اجتماعی و انسانی"، مجله‏ی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه خوارزمی، سال پانزدهم، شماره‏ی 59-58. ##
حسینی، علی‌اصغر (1389). "بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی"، مجله‏ی معرفت، سال نوزدهم، شماره‏ی 4. ##
خانی‌جزنی، جمال (1388). هویت مجازی، تهران: مهرتاب. ##
خدایی، ابراهیم و مبارکی، محمد (1388). "سرمایه‏ی اجتماعی و هویت: رابطه‏ی متقابل"، دانشنامه‏ی علوم اجتماعی، سال اول، شماره‏ی 2. ##
رفیعی جیردهی، علی و حبیب‌زاده خطبه‌سرا، رامین (1393). "سرمایه‏ی اجتماعی نسل جوان و نسل کهنسال و عوامل مؤثر بر فرسایش آنمطالعات توسعه‏ی اجتماعی ـ فرهنگی، سال دوم، شماره‏ی 4. ##
رنانی، محسن؛ دلیری، حسن و مؤیدفر، رزیتا (1388). "نقش منابع هویت و معرفت در تشکیل سرمایه‏ی اجتماعی در میان دانشجویان دانشکده‏ی اقتصاد دانشگاه اصفهان"، رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره‏ی 38. ##
ریاحی، محمداسماعیل؛ علی‌وردی‌نیا، اکبر و پورحسین، سیده‌‌ زینب (1389). "بررسی رابطه‏ی بین حمایت اجتماعی و سلامت روان"، رفاه اجتماعی، سال دهم، شماره‏ی 39. ##
زاهدی، محمد جواد؛ شیانی، ملیحه و علی‌پور، پروین (1388). "رابطه‏ی سرمایه‏ی اجتماعی با رفاه اجتماعی"، رفاه اجتماعی، سال نهم، شماره‏ی 32. ##
زلفعلی‌فام، جعفر و ابراهیم‌پور، داود‌ (1387). "بررسی تأثیر صنعت فرهنگ بر هویت اجتماعی با تأکید بر شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای"، فصلنامه‏ی رسانه، شماره‏ی 76‌. ##
شارع‌پور، محمود (1387). ابعاد و کارکرد سرمایه‏ی اجتماعی و پیامدهای حاصل از فرسایش آن، مجموعه مقالات بررسی مسائل اجتماعی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور. ##
شارع‌پور، محمود و خوش‌فر، غلامرضا (1381). "رابطه‏ی سرمایه‏ی فرهنگی با هویت اجتماعی جوانان (مطالعه‏ی موردی: شهر تهران)"، نامه‏ی علوم اجتماعی، شماره‏ی 20. ##
صیدی‌، علی (1392). بررسی تجربی رابطه ابعاد سرمایه اجتماعی و هویت اجتماعی (مورد مطالعه: دانش‌آموزان پسر مقطع پیش دانشگاهی شهر ایلام)، فرهنگ ایلام، سال چهاردهم، شماره‏ی 40 و 41. ##
عبداللهی، محمد و موسوی، میرطاهر (1386). "سرمایه‏ی اجتماعی در ایران؛ وضعیت موجود، دورنمای آینده و امکان‌شناسی گذار"، رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره‏ی 25. ##
عدلی‌پور، صمد (1391). تحلیل جامعه‌شناختی پیامدهای شبکه‌های اجتماعی مجازی بر هویت اجتماعی کاربران جوان شهر اصفهان، دانشگاه اصفهان: دانشکده‏ی ادبیات و علوم انسانی، گروه علوم اجتماعی. ##
عدلی‌پور، صمد؛ یزدخواستی، بهجت و خاکسار، فائزه (1392). "شبکه‏ی اجتماعی فیس‌بوک و شکل‌گیری هویت بازاندیشانه در بین دانشجویان دانشگاه تبریز"، پژوهش‌‌های ارتباطی، سال بیستم، شماره‏ی 3. ##
فوکویاما، فرانسیس (1386). پایان نظم: سرمایه‏ی اجتماعی و حفظ آن، ترجمه‏ی غلامعباس توسلی، تهران: حکایت قلم نوین. ##
فیروزجائیان، علی‌اصغر و علی‌بابایی، یحیی (1392). "فرسایش سرمایه‏ی اجتماعی و قانون‌گریزی در شهر تهران"، مجله‏ی جامعه‌شناسی ایران، سال چهاردهم، شماره‏ی 1. ##
قادرزاده، امید (1390). "تأثیر اشکال مختلف سرمایه بر هویت جمعی زنان"، زن در توسعه و سیاست، سال نهم، شماره‏ی 3. ##
قاسمی، وحید؛ عدلی‌پور، صمد و میرمحمدتبار، سید احمد (1392). "رابطه‏ی هویت دینی و اعتماد اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه مازندران"، دین و ارتباطات، سال بیستم، شماره‏ی 2. ##
گل‌محمدی، احمد (1389). جهانی‌شدن، فرهنگ، هویت، تهران: نشر نی. ##
گیدنز، آنتونی (1388). تجدد و تشخص، ترجمه‏ی ناصر موفقیان، تهران: نشر نی. ##
گیدنز، آنتونی (1389). پیامدهای مدرنیت، ترجمه­ی محسن ثلاثی، تهران: مرکز. ##
موسوی، میرطاهر (1385). "مشارکت اجتماعی یکی از مؤلفه‌های سرمایه‏ی اجتماعی"، رفاه اجتماعی، سال ششم، شماره‏ی 23. ##
ناطق‌پور، محمدجواد و فیروزآبادی، سید احمد (1385). "شکل‌گیری سرمایه‏ی اجتماعی و فراتحلیل عوامل مؤثر بر آن"، نامه‏ی علوم اجتماعی، شماره‏ی 28. ##
هزارجریبی، جعفر و لهراسبی، سعید (1390). "بررسی رابطه‏ی سرمایه‏ی اجتماعی با میزان هویت جمعی"، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و دوم، شماره‏ی 2. ##
وحیدا، فریدون؛ کلانتری، صمد و فاتحی، ابوالقاسم (1383). "رابطه‏ی سرمایه‏ی اجتماعی با هویت اجتماعی دانشجویان (مطالعه‏ی موردی: یازده دانشگاه دولتی شهر تهران)"، سال هفدم، شماره‏ی 2. ##
 
Bourdieu, P. (1986). The Forms of Capital, in J. Richardson (ed.) Handbook of Theory and Research for Sociology of Education, New York: Greenwood Press. ##
Christoforou, A. (2012). “On the identity of social capital and the social capital of identity”, Cambridge Journal of Economics, Vol. 37, No. 4. ##
Cohen, D, & Prusak, L. (2001). In Good Company: How Social Capital Makes Organizations Work. Harvard Business Press. ##
Coleman, J. (1994). Foundation of Social Theory, Cambridge. ##
Davis, J. B. (2014). Social capital and social identity: trust and conflict, Forthcoming in Social Capital and Economics: Social Values, Power, and Identity, A. Christoforou and J. Davis, eds., London: Routledge. ##
Giddens, A. (1991). Modernity and self-Identity, Cambridge: Polity Press. ##
Jiang, H. & Carroll, J. M. (2009). Social capital, social network and identity bonds: A reconceptualization, Conference: Proceedings of the Fourth International Conference on Communities and Technologies, University Park, PA, USA. ##
Kononenko, R. & Karpova, E. (2012). “Collective identity and social capital of the contemporary Russian folklore movement”, Anthropology of East Europe Review, Vol. 30, No. 2. ##
Portes, A. (1998). “Social capital: its origins and applications in modern sociology”, Annual Review of Sociology, Vol. 24. ##
Scott, J., & Marshall, G. (2009). Oxford Dictionary of Sociology, Oxford University Press. ##