بررسی رابطه تعارض کار ـ خانواده و بحران هویت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران

2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی دانشگاه پیام نور و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

3 دانشجوی دکتری بررسی مسائل اجتماعی ایران دانشگاه پیام نور و مدرس دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

مسئله­ی تحقیق حاضر، بررسی رابطه­ی تعارض کار ـ خانواده و بحران هویت زنان شاغل است که با بهره­گیری از تئوری هویت و تئوری نقش و با تأکید بر تئوری فرایند کنترل هویت پیتر بورک و دیدگاه کمیابی استفاده شده است.تحقیق با روش پیمایشی و با استفاده پرسشنامه انجام شده است. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 310 نفر از زنان به روش نمونه­گیری خوشه‌ای انتخاب شده و مورد پرسش قرار گرفته‌اند.تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از مقایسه­ی میانگین‌ها، رگرسیون و تحلیل مسیر صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان داد که بین همزمانی نقش‌های شغلی ـ خانوادگی زنان با تجربه­ی تعارض کار ـ خانواده­ی آنان رابطه­ی مستقیم و معناداری وجود دارد و عامل خانواده و انتظارات نقش خانوادگی تغییرات بیشتری از تعارض را تبیین می‌کند. بین حمایت اجتماعی خانواده از فرد شاغل و تجربه­ی تعارض کار ـ خانواده  رابطه­ی معنادار و معکوسی برقرار بود و نهایتاً رابطه­ی معنادار و مستقیمی بین تجربه­ی تعارض کار ـ خانواده و بحران هویت زنان مشاهده شد که این بیانگر اهمیت نقش‌ها و تعارض نقش بر هویت و بحران هویت زنان است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Work – Family Conflict and Identity Crisis

نویسندگان [English]

  • maryam rezaei dareh deh 1
  • morad baradaran 2
  • gholamhossein karami 3
چکیده [English]

This research investigated the relationship between both work-family conflict and women's identity crisis. For explaining the research's issue is used of the Identity theory and role theory Peter Burke's Identity Control Theory, and particularly emphasis on Peter Burke's Identity Control theory and scarcity role approach. The survey method and questionnaire is used, in this study. Statistical population is all employed women in Khorram Abad city. Using the formula of Cochran was selected using cluster sampling 310 people in three occupational groups of women, and was questioned. Data analysis is both descriptive statistics inferential statistics and using of the compare mean, and regression analysis to investigate the relationship between independent variables and the dependent variable and test research hypotheses. Findings indicated that between roles syndicate work-family and work-family conflict experience is established (exists) a relationship Significant and positive and further changes of the conflict explains the family factor and family role expectations. Between family social support of employed and work-family conflict experience is established (exists) a relationship Significant and negative. Finally, research findings indicated that was confirmed a relationship Significant and positive between the work- family conflict experience and women's identity crisis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Identity
  • Identity Crisis
  • Multiple Roles
  • Role Conflict
  • work-family conflict
  • social support

مراجع

احمدی، بابک (1377). معمای مدرنیته، تهران: نشر مرکز. ##
بیات، بهرام و بهرامی، اردشیر (1385). بررسی جرایم ده­گانه (اعتیاد، سرقت، خودکشی و ...)، معاونت تحقیقاتی و مطالعات اجتماعی ناجا. ##
جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی، ترجمه­ی تورج یاراحمدی، تهران: نشر شیرازه.
چلبی، مسعود (1375). جامعه­شناسی نظم، چاپ اول، تهران: نشر نی. ##
حسین‌زاده، علی­حسین؛ ارشاد، فرهنگ و نیازی، امین (1388). "بررسی عوامل مؤثر بر هویت اجتماعی دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز"، مجله­ی جامعه‌شناسی کاربردی، مجله­ی علمی ـ پژوهشی دانشگاه اصفهان، سال بیستم، شماره­ی 3. ##
رستگارخالد، امیر (1381). سنجش تعارض نقش‌های شغلی ـ خانوادگی و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن (مطالعه موردی: خانواده‌های زوجین هر دو شاغل شهر تهران)، رساله­ی دکتری جامعه­شناسی، دانشکده­ی علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس. ##
ـــــــــــــــ (1383). کار ـ جنسیت ـ خانواده، تهران: شورای فرهنگی ـ اجتماعی زنان. ##
رفعت‌جاه، مریم (1383). مطالعه­ی عوامل جامعه‌شناختی مؤثر بر بازتعریف هویت اجتماعی زنان، رساله­ی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشکده­ی علوم اجتماعی دانشگاه تهران. ##
ریتزر، جورج (1384). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمه­ی محسن ثلاثی، چاپ هشتم: تهران: علمی. ##
زلفعلی‌فام، جعفر و غفاری، مظفر (1388). "تحلیل جامعه‌شناختی هویت اجتماعی دختران دانشجوی دانشگاه گیلان"، پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، شماره­ی 3. ##
سفیری، خدیجه و زارع، زهرا (1385). احساس ناسازگاری میان نقش­های اجتماعی و خانوادگی در زنان، مطالعات زنان، 4(2). ##
عبدالهی، محمد (1375). جامعه‌شناسی بحران هویت: مبانی عینی و ذهنی هویت جمعی در ایران و تأثیر آن بر دینامیسم مبادله­ی فرهنگی ایران با جهان، نامه­ی پژوهش، سال اول، ش 2 و 3. ##
گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص، جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه­ی ناصر موفقیان، تهران: نشر نی. ##
مارشال، گوردون (1388). فرهنگ جامعه­شناسی، ترجمه­ی حمیرا مشیرزاده، تهران: نشر میزان. ##
مندراس، هانری و گورویچ، ژرژ (1369). مبانی جامعه­شناسی، ترجمه­ی باقر پرهام، تهران: انتشارات امیرکبیر. ##
 
Barnett, R. C, Hyde, J. S. (2001). “Women, men, work and family: an expansionist theory”, American psychology, 56: 781- 797. ##
Burke Peter J (1991). “Identity processes and social stress”, American Sociological Review, 56: 836-849. ##
Cooke Robert A., Rousseau Denise M. (1984). “Stress and strain from family roles and worke role expectations”, Journal of applied psychology 69(2): 252-260. ##
Davidson, L. M, Demaray, M. L, Malecki, ch. K, Ellonen, N. and korkiamaki, R. (2008). “United state and finish adolescent´s perceptions of social support: a cross-cultural analysis”, School psychology international, 29: 363-375. ##
Duxbury Linda E., Higgins Christopher, A. (1991). “Gender differences in work- family conflict”, Journal of applied psychology 76: 60-74. ##
Goode, William. J. (1960) “A theory of role strain”, American Sociological Review, 25: 483–496. ##
Greenhaus, J. H., & Beutell, N. J. (1985). “Sources of conflict between work and family roles”, Academy of Management Review, 101: 76–88. ##
Hennessy D. Kelly (2005). Work-family conflict self-efficacy: A scale validation study, M A, University of Maryland, Callege Park in partial fulfillment. ##
Higgins Christopher Alan & Linda E. Duxbury (1992). “Work-family conflict: A comparison of dual-career and traditional-career man”, Journal of organizational behavior, 13: 389-411. ##
Namayandeh, H., Nor Yaacob S., Rumaya, J. (2010). “The influences of work support and family support on work-family conflict among married female Nurses in Shiraz-Iran”, Journal of American Science, 6(12) 534-540. ##
 Netemeyer, R.G., Boles, J.S., & McMurrian, R. (1996). “Development and validation of work–family conflict and family–work conflict scales”, Journal of Applied Psychology, 81 (4):400-410. ##
Pleck, J. H. (1996) “The work-family role system”, Social problems, 417-427. ##
Scott L. Boyar, Carl P. Maertz, Allison W. Pearson (2008). “The effects of work-family conflict and family-work conflict on nonattendance behaviors”, in Journal of business research, 58: 919-925. ##
Simon, Robin W. (1995). “Gender, multiple roles, ro;e meaning and mental health”, Journal of health and social behavior, 36: 194-182. ##
Skevington and Baker (1989). The social identity of Woman, London: sage Publition. ##
Stets, Jan E. & Burke Peter J. (2000). “Identity theory and social identity theory”, Social psychology Quarterly, 63: 224-237. ##
Swanson V. & KG Power & R. J. Simpson (1998). “Accupational stress ans family life: A camparison of male and female doctor”, Journnal of occupational and organizational psychology leiceter, 71: 237-260. ##
www.amar.org.ir. ##
Zeynep A., Mehmet, E. (2005). “Relative contributions of childcare, spousal support and organizational support in reducing work-family conflict for men and women: The case of Turkey”, sex roles 53: 453-471.##
 
توسعه اجتماعی
دوره 11، شماره 1 - شماره پیاپی 41
دوره 11- شماره 1- پاییز 1395
آذر 1395
صفحه 135-164

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار