%0 Journal Article %T تحلیل گفتمان معنای توسعه جوامع روستایی در برنامه‌های پنج ساله دولت بعد از انقلاب اسلامی در ایران %J توسعه اجتماعی %I دانشگاه شهید چمران اهواز %Z 2538-3205 %A کردزنگنه, منوچهر %A وحیدا, فریدون %A مهاجرانی, علی اصغر %D 2021 %\ 02/19/2021 %V 15 %N 2 %P 247-280 %! تحلیل گفتمان معنای توسعه جوامع روستایی در برنامه‌های پنج ساله دولت بعد از انقلاب اسلامی در ایران %K : تحلیل گفتمان %K توسعه اقتصادی %K جوامع روستایی %K برنامه‌های پنج ساله %K دولت‌ها %K انقلاب اسلامی ایران %R 10.22055/qjsd.2021.16832 %X هدف اصلی این مطالعه تحلیل گفتمان توسعه جامعه روستایی در دولت‌های بعد از انقلاب اسلامی است. قلمرو تحقیق سه دولت کارگزاران، اصلاحات و اصول‌گرایی را (1392-1368) شامل می‌شود. گزاره‌ها، یا رخداد ارتباطی در قالب متن برنامه‌های 5 ساله توسعه و برخی نوشته‌های جریانات سیاسی که هر دولت برآمده از آن بوده، جمع‌آوری شده است. نوع تحقیق کیفی است، از تلفیق تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف و لاکلاو و موفه به‌عنوان چارچوب مفهومی و روش تحقیق بهره گرفته شد. یافته‏ها نشان می‌دهد که در عرصه منازعه سیاسی از طریق تمایز «ما» و «آنها» طرد و حاشیه‌رانی صورت گرفته است. سپس هژمونی گفتمان غالب در منازعه بر معنای توسعه تعیین‌کننده بوده است، که فرضیه تحقیق را پشتیبانی می‌کند. یافته نشان می‌دهد که گفتمان توسعه روستایی متأثر از گفتمان کلان در هر سه دولت، بر مدلول، دال «عمران روستا» توسعه با معنای «نوسازی»، صورت‌بندی شده است. گزاره‌ها نشان می‌دهد که کشاورزی، تولید، اشتغال پایدار و صنعت در گفتمان هر سه دولت، دال‌های شناور بوده، ولی تأکید و معنا مترتب بر آنها یکسان نبوده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که از جمله عوامل تبیینی مؤثر بر معنای توسعه روستا در گفتمان دولت‌ها، رویکرد از بالا به پایین، اتکاه به اقتصاد نفتی یا «نفت حکومتی»، پیشینه اقتصاد روستایی، کمرنگ بودن فرایند توسعه از پایین و بخشی‌نگری قابل تأمل بود. نگاه از پایین به بالا به توسعه در دولت اصلاحات پررنگ‌تر بوده است. گستره عمران یا نوسازی روستایی در گفتمان دولت‌های بعد از انقلاب بسیار چشمگیر بوده است. اما به دلیل پیامد گفتمانی در نتیجه معنای مترتب بر توسعه روستایی متأثر از گفتمان دولت‌ها، از جمله، فقر و نابرابری و خالی شدن روستاها که موجب افزایش حاشیه‌نشینی و فرودستان شهری گردیده بود، به دشواری فرایند راه توسعه منتهی شده است. %U https://qjsd.scu.ac.ir/article_16832_4417e284451453f7f95c354fe516faf3.pdf